چکیده: استفاده ار رنگ‌های گیاهی بر پایداری کاغذ مرمتی در زمینه همرنگ‌سازی، در مرمت نسخ خطی حائز اهمیت می‌باشند. در این پروژه پس از تهیه‌ی کاغذ‌های تی‌شو ژاپنی و رنگرزی آنها با رنگ‌های گیاهی برگ حنا، پوست گردو و برگ چای سیاه، تست کهنه‌سازی مصنوعی بر روی نمونه‌ها انجام گردید. به منظور بررسی تاثیر هر یک از عوامل رنگ‌زا بر خواص مقاومتی کاغذهای رنگرزی شده، آزمون‌های مکانیکی مقاومت به تاخوردگی، کشش و پاره‌شدن بر روی نمونه‌ها قبل و بعد از کهنه‌سازی انجام پذیرفت. در بررسی نتایج آزمون مقاومت به تاخوردگی شاهد تاثیر معنادار رنگ از نظر آماری می‌باشیم که نمونه‌ی چای در مقایسه با کاغذ شاهد با میانگین 9/39 به 5/69 کاهش چشم‌گیر مقاومت به تاشدن را نشان می‌دهد. این مساله یعنی کاهش مقاومت به تاشدن در مورد رنگ چای و هم‌چنین رنگ حنا بعد از کهنه‌سازی نیز مشاهده می‌گردد. در آزمون‌های مکانیکی مقاومت کششی و پاره‌شدن، تاثیرات از نظر آماری معنادار نمی‌باشند؛ به‌عبارت دیگر رنگرزی تاثیری بر افزایش یا کاهش میزان مقاومت‌ها نداشته است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نمونه‌های شاهد و رنگرزی شده، تاثیر عوامل رنگ و کهنه‌سازی را بخوبی نشان می‌دهد. در آزمون pH سنجی نمونه‌ی رنگرزی شده با حنا دارای pH کاملاً اسیدی می‌باشد که به دلیل ساختار شیمیایی گیاه حنا می‌باشد. در آزمون‌های تعیین گرماژ و ضخامت کاغذ، کاغذهای رنگرزی‌شده دارای گرماژ و ضخامت‌های بالاتری نسبت به نمونه شاهد می‌باشد. در بررسی نتایج آزمون روشنی همه نمونه‌ها بعد از کهنه‌سازی، میزان روشنی و زردی نمونه‌ها کاهش داشته و میزان قرمزی شان افزایش داشته است. همچنین در بررسی نتایج کشت قارچ بر روی نمونه‌ی شاهد هیچ گونه قارچی دیده نشد، در حالیکه در سایر نمونه‌ها رشد قارچ و باکتری مشاهده شده است.

Abstract: The stability of colored paper through dyes in manuscript restoration is very important. In this project Japanese’s papers (model papers) were colored with different dyes such as Henna, Walnut, and Tea and artificial aging test was done on these papers. Dye effection on stability colored papers were measured through mechanical tests such as folding endurance, tensile breaking and tear resistance tests on the samples before/after aging test. Statistically, folding endurance test results in color level is meaningful. Tea colored paper sample was not as stability in folding resistance as model paper and the average of Tea sample in comparison with model sample was 39.9 to 69.5. This problem, folding endurance decrease, has seen in Tea and Henna samples after aging test. The effects in tensile and tear resistance tests statistically were not meant or dyes were not affected to increase or decrease stabilities. Scanning electron microscopy (SEM) images of model and dyed papers have demonstrated color and aging effects. The PH test upon Henna sample, whom has chemical structure, has shown acidic condition. Model paper was not as much quantity in grammage and thickness as dyed papers. After aging test all of the samples, model and dyed papers, have been decrescent brightness and yellowness and incremental redness have too. The microbiological test has not seen any fungal on model paper; although in other samples have being seen fungal and bacteria.

• مروری بر روش‌های اسیدزدایی کاغذهای تاریخی
• بررسی تغییرات ساختار سه نمونه کاغذهای اسنادی قبل و بعد از ضد عفونی (اتیل اکساید و تیمول) به روش اسپکتروسکپی مادون قرمز
• امکان‌سنجی تاریخ‌گذاری نسخ تاریخی مجهول از طریق شناسایی حرارتی، طیف‌سنجی و میکروسکوپی مواد کاغذ
• آسیب‌شناسی و اسیدزد‌ایی کا‌غذ
• بررسی و نگرشی بر مرمت سنتی کا‌غذ یا صحافی سنتی