بررسی تاثیرات فیزیکی-شیمیایی آلاینده‌های محیطی بر رنگدانه‌های سربی و مسی نگارگری‌های ایران

در این رساله تأثیرات آلاینده‌های محیطی، که معمولاً در اثر فعالیت‌های انسانی پدید می‌آیند و از همراهان دائمی جوامع پیشرفته‌ی بشری می‌باشند، بر رنگدانه‌های سربی-مسی نگارگری‌های ایرانی، مورد بررسی قرار گرفته است، این آلاینده‌ها در ارتباط با مسائل زیست‌محیطی و تخریب مشکلاتی را به‌وجود آورده و شرایط محیطی را برای زندگی انسان، مواد و آثار تاریخی-فرهنگی نامطلوب ساخته و در کنار تخریب‌های دیگر، همواره هویت و ارزش ملی یک جامعه را تهدید می‌کنند. نگارگری‌های ایرانی نیز به لحاظ رنگ‌های درخشان‌شان، که در ظریف‌ترین حد ممکن به‌کار رفته اند، مورد ستایش بسیارند، لذا به‌منظور این بررسی، نمونه رنگدانه‌های سفیداب سرب، سرنج، زرد کروم و زنگار، که با تکنیک‌های آبرنگ، تمپرا و رنگ و روغن تهیه شده بودند، تحت تأثیر گازهای H2S، SO2، NO2، CO2 و NH3 قرار گرفته و در فواصل زمانی معین تحت بازبینی میکروسکوپی و چشمی چگونگی تخریب رنگدانه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان‌دهنده‌ی دامنه‌ی گسترده‌ای از کم‌رنگی تا بی‌رنگی و تغییر رنگ، تشکیل فاز جدید و نهایتاً متلاشی شدن کامل در بعضی رنگ ها می‌باشد. در این بررسی، میزان آسیب‌پذیری تکنیک‌ها در برابر این آلاینده‌ها و سرعت تخریب رنگدانه‌ها ارزیابی شده و در نهایت تدابیری به منظور حفاظت از آثار ارزشمند، پیشنهاد شده است./ (ویرایش چکیده: نشریه‌ی دانش مرمت و میراث فرهنگی)