تاثیر نوع دندانه و عوامل فیزیکی بر تخریب برخی از رنگینه‌های طبیعی در منسوجات ابریشمی صفویه

نساجی هم به عنوان هنر و هم به عنوان صنعت، در شکل‌گیری و بسط تمدن ایران نقش به‌سزایی داشته است، که اوج شکوفایی آن را در دوران ساسانی و صفوی شاهدیم، در این پایان‌نامه پارچه‌های ابریشمی دوران صفوی و تأثیر نوع رنگ، نوع دندانه و عوامل فیزیکی (نور، رطوبت و دما) بر رنگدانه‌های طبیعی به‌کاررفته در آنها، مورد بررسی قرار گرفته است. مواردی که در این پایان‌نامه به آنها پرداخته شده، عبارتند از: تاریخچه‌ای مختصر از منسوجات ابریشمی صفوی و بیان ضرورت پژوهش بر روی آنها، شرح ساختمان شیمیایی و خصوصیات الیاف ابریشمی و تأثیر مواد بر روی آنها، شیمی رنگ و بررسی رنگینه‌های طبیعی مورد استفاده در این دوران، شرح عملیات رنگرزی ابریشم و رنگ‌های طبیعی مورد استفاده در دوره‌ی صفوی، بررسی عوامل فیزیکی مؤثر بر الیاف ابریشمی و مراکز فعال در این الیاف و بررسی اسپکتروسکوپی اتمی و نحوه‌ی عملکرد آن. به منظور بررسی تمامی این موارد، از یک نمونه‌ی مطالعاتی استفاده شده و تمامی عملیات آزمایشگاهی و آنالیزهای دستگاهی انجام‌شده بر روی آن، که شامل بررسی تأثیر نور، ثبات نوری، تأثیر رطوبت، تأثیر حرارت، استحکام و نیز بررسی های IR و نیز UV-VIS می‌باشد، گزارش شده است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که از بین سه عامل نور، رطوبت و حرارت، مهم‌ترین تأثیر مربوط به نور می‌باشد، که باعث تغییر رنگ می‌شود، اگرچه رطوبت و حرارت بر خود الیاف نیز تأثیر دارند، بنا بر این حفاظت نوری نمونه‌های تاریخی بایستی به خوبی رعایت شود./(ویرایش چکیده: نشریه‌ی دانش مرمت و میراث فرهنگی)