روش‌های حفاظت و مرمت آثار مسی قلع‌اندود با توجه به بررسی فن‌شناسی و فرآیندهای تخریب

چکیده:

در اين پژوهش، قلع‌اندود کردن آثار مسی به عنوان يک تکنيک فلزکاری قابل توجه و دارای سابقه طولانی در تاريخ ايران مورد بررسی قرار گرفته است. در آثاری که زير خاک مدفون شده اند، لايه‌ی قلع می‌تواند در اثر تخريب از بين رفته و يا به مرور زمان با محصولات خوردگی فلز پايه (مس يا آلياژهای آن) پوشيده شود به طوری که قابل مشاهده نباشد. لذا در ادامه به بررسی امکان رديابی پوشش قلع قبل از تميزکاری و انجام هر گونه اقدام مرمتی پرداخته شد. در بعضی موارد امکان تشخيص اين لايه در زير محصولات خوردگی وجود دارد. با انحلال لايه‌ی قلع، بخشی از هويت مادی و فرآيند ساخت اثر نيز از بين خواهد رفت. لذا درنهايت، تأثير رايج‌ترين مواد مورد استفاده در تميزکاری و برداشتن محصولات خوردگی مس، بر روی پوشش قلع مورد بررسی قرار گرفت. در اين مورد مشخص شد که مواد قليايی نسبت به مواد اسيدی تأثير بيشتری در انحلال قلع داشته و در کنار برداشتن رسوبات محيطی و محصولات خوردگی مس، می‌تواند منجر به انحلال اين پوشش نيز شود. لذا هنگامی که احتمال قلع‌اندود بودن شیء وجود داشته باشد، استفاده از اين محلول‌ها بايستی با احتياط‌های لازم صورت گيرد.

Abstract: In this research, tinning of copper objects has been investigated as a historical and remarkable metalworking technique in Iran. Burying in soil, deteriorate tin coating overlaying with corrosion products of substrate metal (copper and its alloys) so the tin layer is not visible. So detecting possibility of tin layer before cleaning and restoration was studied. In some cases, it is possible to detect this layer under corrosion products. In addition, dissolution of tin coating at the time of cleaning would lost important part of identity and making process. Hence in the end, effect of common material used for cleaning and removal copper corrosion products on tin coating was studied.