فن‌شناسی، آسیب‌شناسی و حفاظت و مرمت نوارهای مغناطیسی و صفحات فشرده‌ی دیجیتالی

اصوات، تصاویر و اطلاعات ذخیره‌شده از هنگام ظهور رسانه‌ی مغناطیسی و تاثیرات آن بر جنبه‌های مختلف زندگی انسان به حدی دارای اهمیت موضوعی و ساختاری است که مسئله‌ی حفاظت و مرمت ابزارهای فرهنگی و پرداختن به این موضوع را در جوامع پیشرفته‌ی دنیا امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر ساخته است. از طرفی قابلیت ذخیره‌ی حجم زیاد اطلاعات بر روی فضای محدود صفحات فشرده‌ی دیجیتالی و صرفه‌جویی در فضای آرشیوی برای ذخیره‌ی اطلاعات و گسترش روزافزون این نوع رسانه در جوامع بشری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و جامع‌ترین رسانه‌های فرهنگی، باعث توجه هرچه بیشتر مجامع علمی-تحقیقاتی در جهت افزایش قابلیت‌ها و کاربردهای آن و نیز راهکارهایی برای حفاظت و افزایش عمر این رسانه شده است. در این رساله ابتدا به مبانی و تاریخ مطرح در حوزه‌ی مواد شنیداری و دیداری پرداخته شده و در ادامه، روند تکامل و پیشرفت نوارهای مغناطیسی و صفحات فشرده دیجیتالی مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعات فن‌شناسی در مورد ساختار و تکنولوژی این دو نوع رسانه و ویژگی‌های آن مورد بررسی قرار گرفته و چگونگی ضبط و پخش بر روی آنها و تفاوت و امتیازات هر یک بررسی شده است. آسیب‌ها و صدمات وارد بر هر رسانه طبقه‌بندی شده و راه‌های به‌وجودآمدن آسیب از نظر فیزیکی و شیمیایی مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از شناخت فن‌شناسی و آسیب‌شناسی نوارهای مغناطیسی و صفحات فشرده‌ی دیجیتالی، راهکارها و روش‌های پیش‌گیری، حفاظت، احیاء و مرمت این دو نوع رسانه مورد بررسی قرار گرفته و پیشنهاداتی در این زمینه ارائه شده است. در پایان نیز ضمن معرفی یک نرم افزار برای احیاء نوارهای مغناطیسی صوتی، وضعیت آرشیو این رسانه‌ها در آرشیوهای فیلم و شیوه‌ی کنترل حفاظتی محیطی برای آنها ارائه شده است. /(ویرایش چکیده: نشریه‌ی دانش مرمت و میراث فرهنگی)