مطالعه‌ی فنی مجموعه آثار شیشه‌ای منسوب به دوره‌ی ساسانی موجود در کاخ-موزه‌ی نیاوران و ارائه‌ی راهکار حفاظتی

صنعت شیشه‌گری در میان شاخه‌های صنعتی و هنری همواره از زمان پیدایش تا عصر حاضر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است، ولی متأسفانه این آثار در کشور ما کمتر مورد توجه بوده و آن‌گونه که شایسته است مورد پژوهش قرار نگرفته اند. مجموعه‌ی مورد مطالعه در این پژوهش نیز از این امر مستثنی نیست. به‌دلیل عدم وجود اطلاعات مستند شناسنامه‌ای، تاریخی و فن‌شناسی از مجموعه شیشه‌های منسوب به دوره‌ی ساسانی مجموعه‌ی نیاوران، به‌وسیله‌ی مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و مطالعات تطبیقی اطلاعات مستندتری از تکنیک ساخت، زمان و مکان ساخت این آثار به‌دست آمد و هم‌چنین به جهت تأیید نتایج به‌دست‌آمده و کسب اطلاعات فن‌شناختی دقیق‌تر از طریق مطالعات آزمایشگاهی (به وسیله‌ی میکروسکوپ الکترونی SEM و Micro PIXE ) به بررسی ساختار و ماهیت مواد سازنده‌ی این آثار پرداخته شد. نتایج به‌دست‌آمده جهت بررسی‌ دقیق‌تر با نتایجی از شیشه‌های مشابه مناطق باستان‌شناسی دیگر مقایسه گردید و در نتیجه الگوی مقایسه‌ای رضایت‌بخشی جهت شناسایی این آثار به‌دست آمد. عدم شناخت از ماهیت شیشه‌های تاریخی و عوامل آسیب‌رسان، چه در انبار و چه در نمایش، منجر به روند آسیب‌دیدگی و بعضاً تخریب برخی از آثار شده است. پس از آسیب‌شناسی این نمونه‌ها (از طریق بررسی‌های ماکروسکوپی، میکروسکوپی و آزمایشگاهی)، طرح حفاظتی جهت نگهداری و شرایط نمایش این آثار (شامل پایش مجموعه و کنترل شرایط محیطی، بسته‌بندی) و لزوم بازنگری در ضرورت حفظ مرمت‌های گذشته یا جای‌گزینی آنها با مواد مرمتی جدید با توجه به رعایت اصل حداقل مداخله و برگشت پذیری ارائه گردید.