کاربرد پرتو گاما برای مبارزه با آلودگی‌های قارچی و تاثیرات جانبی آن بر استحکام و رنگ لباس روحانی متعلق به کلیسای وانک اصفهان

بافته‌ها بخش وسیعی از اموال فرهنگی و تاریخی را تشکیل می‌دهد که مستعد آسیب‌های بیولوژیکی ناشی از حمله‌ی میکروارگانیسم‌ها هستند. بر این اساس آسیب‌های ناشی از این عوامل مانند لکه‌های بدنما، بوی نامطبوع، افزایش اسیدیته از جمله مشکلاتی است که همواره مرمت‌گران بافته‌ها با آن مواجه هستند. با رشد روز افزون تکنولوژی استفاده از پرتوها در علوم مختلف از جمله مرمت آثار و اشیاء فرهنگی و تاریخی در حال پیشرفت است. پرتودهی در کنار روش‌های به‌کارگیری گرما، سرما، خشک‌کردن و استفاده از مواد شیمیایی به‌عنوان یکی از جدیدترین روش‌های ضدعفونی شناخته شده است. هدف از این رساله بررسی امکان‌سنجی روش پرتودهی به‌منظور ضدعفونی یک لباس روحانی متعلق به کلیسای وانک اصفهان است و سپس تأثیرات جانبی آن بر استحکام و رنگ الیاف لباس، مورد مطالعه قرار گرفت. این لباس که حدود ۱۲۰ سال قدمت دارد، دارای آلودگی قارچی از نوع موکور بوده، جنس الیاف آن ابریشم و رنگ الیاف آلیزارین است. هم‌چنین در ابتدا پرتودهی با گاما مورد نظر بوده و سپس به منظور تکمیل اطلاعات، پرتو الکترون نیز در زمینه‌ی مذکور مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بررسی‌ها نشان داد که روش پرتودهی در حد قابل قبولی نمونه‌ها را ضدعفونی نموده و آلودگی را برطرف می‌نماید. اما بررسی تغییرات استحکام و رنگ الیاف نشان داد که ضدعفونی با این روش منجر به کاهش استحکام و تغییر در رنگ الیاف می‌شود.