مطالعه تحولات بافت تاریخی نهبندان‎ ‎به استناد شواهد باستان‌شناسی و مدارک تاریخی

چکیده:

شهرستان نهبندان یکی از کهن‌ترین شهرهای خراسان است که در طول ‏تاریخ وقایع زیادی درآن پدیدار گشته و باعث شکل‌گیری هسته اولیه و بافت ‏تاریخی شهر شده و سیاحان و متون تاریخی، بسیار از آن سخن گفته‌اند. ‏بافت تاریخی شهرها مهم‌ترین میراث بشری و شاهد زنده بخشی از وقایع ‏گذشته به شمار می‌روند. مقاله حاضر با نگاهی کوتاه به ادوار تاریخی پیشین ‏در نهبندان سعی دارد با بازنمایی گذشته و مطالعات میدانی، روند تحول و ‏شکل‌گیری آنچه امروز به عنوان بافت‌تاریخی نامیده شده، بررسی شود. روش ‏پژوهش توصیفی تحلیلی بر اساس پژوهش‌های میدانی انجام شده و تهیه ‏نقشه ها و تصاویر است. سفرنامه‌ها و کتب در زمینه تاریخ گذشته شهر با ‏رویکردی تاریخی مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد. قلعه ‏نهبندان، هسته اولیه شهر بوده و بافت قدیمی متراکم، اطراف قلعه شکل ‏گرفته است. بافت تاریخی نهبندان شامل محلات عاشوراخانه، سردشت و ‏داشخانه در چندین مرحله توسعه وگسترش یافته است و لیکن بخش زیادی ‏از محدوده محلات بافت‌تاریخی شهر از گذشته تاکنون تخریب شده و ‏هماهنگی بین آثار تاریخی برجای مانده مشاهده نمی شود.‏

Abstract: Nehbandan is one of the most traditional cities of Khorasan where many events happened to it ‎from its early core and historical context and much is told about it. The historical context of the ‎cities is the most important inherits of human and is a living witness of some previous events. ‎Taking a look at the previous historical periods in Nehbandan, the present article seeks to study ‎the changing and forming procedure of what is today known as the historical context by ‎representing the past. Accordingly, field researches in the historical context and housing ‎architecture are carried out and travel writing and historical documents about the past history of ‎the city are studied. Studies show that the historical context of Nehbandan has developed in ‎some steps, while a large part of the historical context is destroyed from the past until now and ‎there is no correspondence among the leftover things.‎