مجری پروژه: شرکت سوشیانت میراث خراسان، 1388
ایجاد آزمایشگاه تخصصی مرمت پایگاه كوه خواجهی زابل
کارفرما: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان
ناظر: محسن کیهانپور، امیر عارف
آزمایشگاههای نگهداشت و مرمت آثار تاریخی در سایتها و مجموعههای تاریخی فرهنگی با توجه به نیازهای ویژهی مجموعه و بر پایهی پیشینهی آثار موجود در آن طراحی و ساخته میشوند. آزمایشگاه نگهداشت و مرمت آثار تاریخی کوه خواجه نیز بر این اساس و با توجه به نیازهای این مجموعه طراحی و ساخته شده است. هر چند مهمترین دلیل طراحی این آزمایشگاه رفع نیازهای آزمایشگاهی حفاظت و مرمت آثار خشتی و گلی بوده است اما به دلیل حجم زیاد تزئینات و اشیاء یافتهشده در این مجموعه در کاوشهای باستانشناسی پیشین، امکان حفاظت و مرمت اولیهی گسترهی وسیعی از آثار تاریخی از فلز و سفال تا پارچه و تزئینات معماری نیز مد نظر قرار گرفت. بر پایهی این نیازها، آزمایشگاه کوه خواجه در اتاقی با ابعاد تقریبی ۶.۵ در ۴.۵ متر طراحی شد که پس از لولهگذاری آب و فاضلاب و کفسازی مناسب، میز آزمایشگاهی وسط با سینک و روکش سرامیک ضد اسید بههمراه میز و کابینتهای کناری تهیه و نصب گردیدند. آون، کورهی الکتریکی، لوپ آزمایشگاهی، ابزار و مواد شیمیایی ضروری جهت آزمونهای شیمیایی اولیهی شناسایی اشیاء تاریخی از قبیل سفال، فلز، سنگ، ملات، اندود و غیره همراه با ابزار شناسایی مصالح گلی از قبیل سری الکها و هیدرومتر، کاساگرانده و غیره از جمله تجهیزاتی بودند که طرح هدفمند طراحی آزمایشگاه حفاظت و مرمت کوه خواجه را تکمیل کردند. در پایان این آزمایشگاه با حضور کارشناسان با تجربه نهتنها توان برآورده کردن گستره ی وسیعی از نیازهای اولیهی آزمایشگاهی کوه خواجه در فصل حفاری یا حفاظت و مرمت را دارد بلکه امکان خدماترسانی به دیگر سایت های تاریخی منطقهی سیستان را هم داشته و میتواند همچون یک مرکز برای بررسی آثار خشتی و گلی منطقه عمل کند.