کشش و مقاومت الیاف کاغذ در برجستهسازی نقوش کاغذی
دوفصلنامهی مرمت و پژوهش، سال دوم، شمارهی سوم، پاییز و زمستان 1386، صص 125-138
برجستهساختن نقوش و حروف نوشتاری به صورت گستردهای توسط تکنیک های گوناگون چاپ تحت شیوههای متفاوت که اصطلاحا ریلیف ۱ نامیده میشود، صورت میپذیرد. برجسته ساختن طرح ها نه تنها روی مقواهای خاصی مانند کارت ویزیتها، کارتپستالها و کارتهای دعوت به صورت فانتزی صورت میگیرد بلکه سه بعدی سازی نوشتارها نیز به صورت کلاسیک روی دانشنامهها، تقدیرنامهها و تشویقنامهها و حتی بر روی اسناد و قردادنامههائی که نیاز به بیان اعتبار و شخصیت خاصی دارند انجام میگیرد؛ لکن در هیچکدام از این شیوهها ارتفاع نقوش برجسته شده، نتوانسته است بیشتر از ۲ میلیمتر باشد. این بدین معنا ست که با وجود تلاشهای انجام شده،ارتقاء سطح سه بعدی شده بیشتر از ۲ میلیمتر به دلیل مشکلات کاغذها و تکنیکهای چاپی میسر نبوده است.ایجاد نقوش سه بعدی بالاتر از ۲ میلیمتر را میتوان در جلد سازی کتب و یا برجستهسازی نقوشی که بر روی صفحات چوبی ایجاد شده و سپس بر روی آنها لایهای از مقوای روغنی و یا چرم و پوست دباغی چسبانیده شده، مشاهده نمود اینگونه نقوش به وسیله فشار قالب و باسمههای فلزی و یا چوبی به کمک حرارت انجام میگرفته است و حتی پیش از اختراع چاپ، بر روی جلدهای چرمین کتب دست نوشته نیز برجستهکاری وجود داشت و گاها به منظور رنگیننمودن نقوش به این باسمهها مرکب نیز میافزودند. با این وجود، در هیچکدام از آثار ارائه شده، ارتفاع نقوش بیشتر از ۲ تا ۳ میلیمتر نبوده است. در این تحقیق که مبنای کاربرد عملی آن، ارتقاء سطح سهبعدیسازی و برجستهنمودن نقوش چاپشده بر روی کاغذ انجام گرفته، ابتدا به صورت مطالعات کتابخانهای و سپس با بررسی آثار هنرمندانی که تلاش نموده اند طرحهای خود را به صورت برجسته بر روی کاغذ اجرا نمایند، کلید و راهنمایی موثر در فرایند مطالعات و تجربیات کارگاهی و اجرای سهبعدی نمودن نقوش پایهای در این آزمایشها باشند. شناخت کاغذها و مطالعه بر روی گونههای متفاوت مواد اولیه که در کارگاه بهکار گرفته میشد نیازمند به بررسی و آزمایشات دقیقتری بود که در این مرحله مورد مطالعه قرار گرفت. ثبت مرحله به مرحله از تجربیات کارگاهی، طرح این تحقیق را به گونهای به نتیجه رسانید که در مراحل پایانی، نقوش سه بعدی را تا ارتقاع حدود ۱۰ سانتی متر چاپ و برجسته سازی نماید. دستیابی به چنین ارتفاعی از برجستگی، میتواند تحولی در آثار هنرمندان و ارائه شیوههای نو در هنرهای تجسمی باشد
زیرشاخه: آثار با پایهی کاغذی، فنشناسی آثار
دریافت مقاله: پایگاه مجلات تخصصی نور