نویسنده‌ی این پایان نامه که در سال ۱۳۸۷ در دانشکده‌ی هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران از آن دفاع شده است شیبا خدیر می‌باشد که آقای محسن صارمی استاد راهنما و آقای محمد لامعی رشتی استاد مشاور آن بوده اند.
چکیده:
این پژوهش با هدف بررسی روش‌های ساخت و آسیب‌شناسی مجموعه آثار مفرغی ولیران دماوند به منظور ارائه‌ی راهکار حفاظتی انجام شده است. این تحقیق به‌طور کلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مطالعات آزمایشگاهی انجام گرفته است. مطالعه‌ی ساختاری (فن‌شناسی)، بررسی خوردگی به کمک میکروسکوپ نوری و مطالعات تکمیلی با میکروسکوپ روبش الکترونی انجام شد. همچنین تعیین نوع آلیاژ با کمک آنالیز EDX و PIXE، مطالعات آزمایشگاهی شیمی‌تر و XRD (جهت تعیین محصولات خوردگی) انجام شد. اشیاء مورد مطالعه همگی مفرغ با درصد متفاوت قلع و سرب می‌باشند. این اشیاء با روش‌های ریخته‌گری، چکش‌کاری و رولینگ ساخته شده اند. در مطالعه‌ی ساختاری عدم هموژن‌سازی، ناخالصی‌های فلزی و غیرفلزی ناشی از سنگ معدن و محیط می‌تواند دلیلی بر تکنیک پایین به‌کاررفته در ساخت این اشیاء باشد. محصولات خوردگی متعددی مانند کربنات‌های بازی مس، کوپریت و فسفات‌ها و کلرید (به‌صورت موضعی) و همچنین در یک مورد سولفات بر روی آثار دیده می‌شود. حضور یون مهاجم کلر در این آثار توجه بیشتری را جهت حفاظت با حذف رطوبت طلب می‌کند. استفاده از پارالوئید و بازدارنده‌ی بنزو تری آزول به صورت یکنواخت بر روی سطح شیء می‌تواند کمک موثری برای حفاظت آنها باشد.
