آ. ساسانی
این بخش به کاربرد دیسپرسیون ویسکوالاستیک پلی وینیل الکل به عنوان یک روش مؤثر در تمیزکاری آثار هنری می‌پردازد. هدف اصلی این طرح توسعه‌ی یک روش تمیزکاری جدید آثار هنری بوده است که هم باعث کاهش کاربرد حلال‌های آلی می‌شود و هم حضور مواد حلال باقی‌مانده بر سطح آثار تمیزشده را کاهش می‌بخشد.
مشاهده شده است که سیستم پلی‌وینیل الکل-بورات عملیاتِ تمیزکاریِ انتخابی، کنترل‌شده و در عین حال آسان و خوش‌خیم را برای نقاشی‌ها فراهم می‌آورد. خاصیت ارتجاعی بالای این ماده، این امکان را فراهم می‌سازد که بدون اعمال نیرو و فشار زیاد، از سطح آثار جدا شوند.
با این روش میزان باقی‌ماندن مواد تمیزکننده و آلودگی‌ها بر سطح نقاشی‌ها کاهش می‌یابد و از انجام عملیات مکانیکی و شستشو و تمیزکاریِ مجدد که معمولاً برای حذف کامل ژل‌های تمیزکاری سنتی ضروری است نیز، اجتناب می‌گردد.
علاوه بر این، خاصیت ارتجاعی می‌تواند به راحتی با تغییر نسبت پلی‌وینیل الکل به بورات یا غلظت کلی آنها تنظیم شود. به‌منظور ارزش‌یابی این دیسپرسیون‌های پلیمریکِ جدید در برخورد با سطوح نقاشی شده و در حین برطرف کردن آنها از سطوحی که به‌کار برده شده‌اند، ویژگی‌های رئولوژیکی[۱] آنها به عنوان تابعی از غلظت حلال آلی و طبیعت شیمیایی بررسی شده است.
مطالعات نشان داده است که خواص رئولوژیکی و انحلال هیدروژل‌ها با اضافه‌کردن یک کمک حلال می‌تواند به شکل چشم‌گیری اصلاح شود. این تحقیق بر کاربرد ۱-پروپانول به عنوان کمک حلال متمرکز بوده است اما سایر مواد نظیر پروپیلن کربنات، ۱-پنتانول، سیکلوهگزانون و ۲-بوتانول نیز قابلیت ساخت هیدروژل‌های اصلاح شده را دارا هستند.
در راستای این پروژه‌ی تحقیقاتی، نحوه‌ی تمیزکاری سطح نقاشی‌شده با ژل PVA-بورات/ ۱-پروپانول و چگونگی حذف این ترکیب از سطح اثر، مورد مطالعه قرار گرفت و مزایای کاربرد آن در محافظت آثار هنری در مقایسه با سایر ژل‌ها مشخص گردید.
تعدادی از مقالات مرتبط با این موضوع نیز عبارتند از:
Carretti, E.; Grassi, S.; Cossalter., M; Natali, I; Caminati, G.; Weiss, R.G.; Baglioni, P. and Dei, L. “Poly(vinyl alcohol)-borax hydro/cosolvent gels. Viscoelastic properties, solubilizing power, and application to art conservation”, Langmuir, 25, 8656-8662 (2009).
Carretti, E.; Natali, I.; Matarrese, C.; Bracco, P.; Weiss, R.G.; Baglioni, P. and Dei, L. “A new family of viscoelastic polymeric dispersions for cleaning easel paintings”, Journal of Cultural Heritage, 11, 373-380 (2010).
Carretti, E.; Bonini, M.; Dei, L.; H. Berrie, B.; Angelova, L.V.; Baglioni, P. and Weiss, R.G. “New Frontiers in Materials Science for Art Conservation. Responsive Gels and Beyond”, Accounts of Chemical Research 43, 751-760 (2010).
[۱] . رئولوژی به مطالعه‌ی جریان مواد در مایعات، جامدات نرم و جامدات در حالت موم‌سان می‌پردازد. یکی از منابع مفید در این زمینه کتاب مفهوم رئولوژی (Understanding Rheology) نوشته‌ی خانم موریسون می‌باشد که توسط انتشارات آکسفورد منتشر شده است. این کتاب برای دانشجویان و افرادی که قصد دارند علم رئولوژی را به صورت مفهومی درک نمایند توصیه می‌شود. معرفی و دانلود کتاب رئولوژی پلیمرها
