پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تهران (دانشکده‌ی هنر و معماری)، ۱۳۸۶
نگارنده: مهناز بهاری
استاد راهنما: مجید قاضیان تفرشی
استاد مشاور: محمد ربانی
چکیده: هدف از انجام این تحقیق آن بوده که با توجه به قدمت اشیاء برنزی باستانی مورد مطالعه و شرایط اقلیمی منطقه‌ای که شیء تحت آن شرایط در زیر خاک قرار گرفته بوده است به این سوالات پاسخ دهد که میزان خوردگی ایجادشده در شیء چقدر است؟ ماهیت خوردگی چیست؟ و اقدامات لازم جهت مرمت و حفاظت و نگهداری آن اثر باید به چه صورت و تحت چه شرایطی انجام بگیرد؟ این تحقیق به صورت نظری کتابخانه‌ای و میدانی و کاربردی انجام شده است. به این منظور نمونه‌برداری از محصولات خوردگی سطح فلزات و نمونه خاک محوطه‌ی باستانی انجام گرفته است. اندازه‌گیری‌های مربوطه با استفاده از مشاهدات ظاهری، آزمایشگاهی و آنالیزهای دستگاهی انجام شد و بر اساس نتایج حاصل بررسی‌های آماری، تهیه‌ی جداول و نمودارها جهت تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری‌شده صورت گرفت. با توجه به قدمت فلز و نوع اقلیمی که شیء در آن قرار گرفته بوده است، میزان خوردگی ایجادشده تعیین شد و به‌علاوه ماهیت خوردگی و شرایط و اقدامات لازم جهت مرمت و حفاظت و نگهداری آن ارزیابی گردید. در خاک‌هایی که خلل و فرج آنها با آب و رطوبت پر شده باشد، مقدار خوردگی زیادتر است. اشیاء برنزی که با دوده‌ی ناشی از آتش‌سوزی و یا باقی‌مانده‌ی مواد دیگر در ارتباط بوده اند، بیشتر دچار خوردگی می‌شوند. ارتباط خاصی بین میزان فسفات موجود در خاک و خوردگی اشیاء وجود دارد. عامل دیگر در خوردگی برنز اسیدیته‌ی خاک است. هرچه اسیدیته خاک بالاتر باشد روند تخریب اشیاء برنزی نیز شدیدتر است.
