محمد ژولیده
مطالعهی فنی بر روی روش و مادهی مناسب پاکسازی لایهی رنگ روغنی از سطح در چوبی منسوب به دورهی تیموری ایران ﴿متعلق به آستان قدس رضوی﴾
پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان (دانشکدهی حفاظت و مرمت)، 1389
استاد راهنما: قباد کیانمهر; حمید فرهمند بروجنی
استاد مشاور: عباس عابد اصفهانی
چوب دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که با شناخت هر چه بیشتر آنان استفادههای گوناگون آن را ممکن میسازد. این ماده در کنار ویژگیهای خوب و شناخته شده خود، دارای معایبی نیز میباشد که آگاهی از آنها و بکارگیری روشهای مناسب، براحتی قابل برطرف کردن میباشد. در این تحقیق، ابتدا به روشهای پاکسازی و تمیزکاری رنگ و روغن که معمولاً بطور سنتی (شیوهی مکانیکی) صورت میپذیرد، پرداخته شده و در ادامه بعضی از روشهای نوین پاکسازی و تمیزکاری رنگ و روغن از روی اشیاء چوبی تاریخی که در نقاط مختلف دنیا انجام گرفته را مورد بررسی قرار داده و در نهایت با توجه به امکانات و مواد و مصالح موجود به جستجو و مطالعه در مورد جنس لایههای رنگی موجود بر روی دَرِ منبت و مشبک مقبرهی خالصی پرداخته شد. سپس با توجه به یافتههای مطالعات در مورد جنس رنگ، بررسی ماده مناسب پاکسازی و برداشت لایههای رنگی از روی سطح دَرِ تاریخی منبت و مشبک مشهور به دَرِ مقبرهی خالصی متعلق به آستان قدس رضوی مربوط به دورهی تیموری ایران صورت گرفت. بعد از انجام آزمایشهای لازم و تست مواد مناسب برای تمیزکاری بر روی نمونه جدید و رسیدن به نتیجهی مطلوب، بر روی دَرِ تاریخی مقبرهی خالصی، ابتدا بطور عملی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت و بعد از اینکه نتیجهی آن مثبت ارزیابی گردید، بخشهای مختلف دَر تمیزکاری و لایههای رنگی موجود بر سطح آن پاکسازی شد.