حفاظت و مرمت حوض مروارید خانه‌ی صدقیانی تبریز

چکیده:

در حین عملیات احیاء خانه‌ی صدقیانی تبریز (۱۳۹۰)، حفاظتگران قطعاتی از یک حوض مرمری با آسیب‌هایی فراوانی از قبیل: کمبود قطعات (بیش از ۴۰ درصد)، تکه‌تکه‌شدن (بیش از ۱۷۰ قطعه)، لایه‌لایه‌شدن، تغییر رنگ، انواع ترک‌ها، پوسته‌بستن را یافتند و برای انجام عملیات مرمت به گروه مرمت آثار تاریخی دانشگاه هنر اسلامی تبریز تحویل دادند. اهداف اصلی این پروژه حول محور شناخت جایگاه تاریخی ‌ فرهنگی حوض خانه‌ی صدقیانی مباحث مربوط به آسیب‌شناسی و فن‌شناسی ساختار فیزیکی و شیمیایی سنگ و آسیب‌های موجود روی حوض و چرایی آن، و همچنین چگونگی انتخاب روش‌ها و مواد مورد استفاده در بازسازی آن بود، در همین راستا عملیات حفاظت و مرمت آن به ترتیب شامل: مستندنگاری و آسیب‌نگاری قطعات، انجام آزمایش‌های فن‌شناسی و آسیب‌شناسی شامل: پتروگرافی مقطع نازک، آنالیز پراش پرتو ایکس و اسپکتروفتومتری، به منظور شناخت خواص ساختاری در این اثر سنگی صورت گرفت پس از آزمون‌های آزمایشگاهی: تمیزکاری سطحی، استحکام‌بخشی و در نهایت بازسازی قطعات مفقود توسط رزین و خمیرهای رنگی پلی‌استر به‌همراه پرکننده کربنات کلسیم انجام گردید.

Abstract: During the rehabilitation of Sadaghyani house in Tabriz city (2012), conservators found the fragments of a marble pool with lots of damage such as missing parts (more than 40%), fragmentation (more than 170 parts), delamination, discoloration, cracks and encrustation. After two weeks this masterpiece of carving stone was delivered to the Department for the conservation of cultural properties in Tabriz Islamic Art University (TIAU) for restoration. The main purpose of this project was recognizing the historical-cultural values of this pool and scientific investigations to identify causes of damages and deterioration as well as finding the efficient methods and materials for restoration. After documentation of illustrated pathology the analytical process has been done included: thin section petrography, XRD and spectrophotometry and characterization of properties of this stone artifact. The next step after laboratory works was surface cleaning, consolidation and finally reconstruction of missing parts with calcium carbonate as filler added to Polyester resin.