فناوری سفالگری اسلامی قره‌داغ

اطلاعات موجود در رابطه با سفال نشان می‌دهد که سفالگری دوره‌ی اسلامی ایران، تنها محدود به کاوش‌ها و تحقیقات باستان‌شناسی صورت‌گرفته در مناطقی چون جرجان، ری، نیشابور و قصر ابونصر بوده است. آذربایجان و منطقه‌ی شمال غرب ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و با وجود اینکه منطقه از سابقه‌ی تاریخی قابل‌توجه و ارزشمندی برخوردار است، تحقیقات انجام‌یافته تنها در چند محوطه‌ی محدود و البته معروف هم‌چون مسجد جامع اردبیل، شیخ‌تپه‌ی ارومیه، سلطانیه، تخت سلیمان و اولتان‌قالاسی متمرکز بوده و سفالینه‌های اسلامی این منطقه را معرفی نموده‌اند و متاسفانه، تحقیقات در مورد سفال اسلامی در مناطق دیگر آذربایجان مغفول باقی مانده است. محدوده‌ی زمانی تحقیق در این پژوهش، دوران تمدن اسلامی میانه و با تاکید بر دوران ایلخانی است. زیرا ویژگی‌های سفال و سفالگری اسلامی منطقه‌ی قره‌داغ حاکی از یک سبک منحصر به‌فرد (محلی یا وارداتی) منطبق با این دوره است. بررسی‌های این تحقیق در رابطه با فناوری ساخت و تزئین نمونه‌های سفالی لعاب‌دار و منقوش یافته‌شده از بررسی‌های باستان‌شناختی قره‌داغ و به‌خصوص محوطه‌ی قلعه‌ی نودوز متمرکز بوده که نتایج حاصل از آنالیزهای پراش پرتو ایکس، آنالیز حرارتی و هم‌چنین میکروسکوپ الکترونی روبشی حاکی از آن است که سفال‌های این منطقه غالباً دارای کیفیت بالای پخت بدنه هستند و در شرایط اتمسفر اکسیداسیون کوره و در درجه حرارتی مابین ۸۵۰ تا ۱۰۵۰ درجه‌ی سانتی‌گراد پخت شده اند و با لعاب سربی و قلیایی در شرایط پخت اکسیداسیون و احیاء با اکسیدهای فلزی مس و آهن به‌علاوه‌ی شیوه‌‌ی اسگرافیاتو تزئین شده‌اند.