بررسی و تحلیل پیامدهای ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی

کنوانسیون ۱۹۷۲ برای حفاظت مکان‌های میراث طبیعی و فرهنگی جهان تهیه و از سال ۱۹۷۵ رسماً به‌عنوان یکی از معاهدات معتبر بین‌المللی محسوب شد. این امر به سبب توجه به تعدادی از محوطه‌های باستانی موجود در جهان، خارج از تملکِ کشوری آنها گردید و این توجه برای هر یک از این محوطه‌ها محاسن و معایبی را به همراه داشت. همان‌طور که در اصل تفکر میراث جهانی، حفظ، معرفی و انتقال اثر تاریخی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، این موضوع سبب بسیاری پژوهش‌ها در زمینه‌ی محوطه‌های میراث جهانی شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که در سه گفتار به ترتیب زیر ارائه می شود. در گفتار اول مطالعات تاریخی پیرامون روند شکل‌گیری کنوانسیون میراث جهانی، مفاد موجود در آن، بخش‌های مختلف و روش ثبت آثار در فهرست میراث جهانی به اجمال بیان شده است. هم‌چنین در این گفتار فهرست آثار ثبت‌جهانی‌شده‌ی ایران معرفی خواهد شد. در گفتار دوم مدیریت محوطه‌های میراث جهانی بررسی و روش‌های نگارش یک برنامه مدیریت با بررسی چند طرح مدیریت ارایه می‌شود و در نهایت در گفتار سوم محوطه‌ی میراث جهانی پاسارگارد به عنوان نمونه‌ای از محوطه‌های ثبت‌جهانی‌شده‌ی ایران [با توجه به] مزایا و معایب پس از ثبت آن بررسی می‌گردد. به‌همین منظور سعی شده است تا از منابع در دسترس (فارسی یا لاتین) و سایت‌های مرتبط در اینترنت اطلاعات اولیه گردآوری شود و پس از مطالعه و بررسی این اطلاعات به مشاهدات میدانی و بررسی و تطبیق اطلاعات به‌دست‌آمده با موارد موجود در ایران و محوطه‌ی نمونه پرداخته شد. این پژوهش از جهت بررسی‌هایی که بر روی طرح‌های مدیریتی مختلف انجام داده قصد دارد راهگشایی برای محوطه‌های میراثی ما باشد تا با الهام از آن به تغییرات مورد نیاز در برنامه‌های مدیرتی محوطه‌های خود بپردازند، تا هرچه بیشتر از مزایای ثبت آثار در فهرست میراث جهانی بهره‌مند شوند.