علیرضا کاظمی نسب
طرح حفاظت و مرمت تزیینات کاشیکاری نمای جنوبی سردر باغ ملی تهران
پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشکدهی حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر، 1395
استاد راهنما: صمد سامانیان
کاشیکاری بنای یادمان سردر باغ ملی تهران، مربوط به آغاز سلسله پهلوی است. مداخله در تزئینات بنا در اثر توسعه شتابزده شهری در دوره پهلوی و حساسیتهای سیاسی-اجتماعی پس از انقلاب اسلامی و مداخلات وسیع در جهت مواردی ازجمله جلب گردشگر، بیشترین آسیب را به تزئینات بنا وارد ساخته است. که تاکنون اقدام علمی در مورد شناخت و آسیبشناسی مسائل مطرح شده کمتر مورد توجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف فنشناسی، آسیبشناسی، بررسی مداخلات و درک ارزشهای تاریخی اثر صورت گرفته، که برای رسیدن به این هدف از آزمایش-های شیمیتر و آنالیزهای دستگاهی XRF, XRD, FTIR, SEM-EDX, PLM استفاده شده است. نوع لعاب سربی و اکسیدهای فلزی رنگساز موجود در آن، سرب (سفیدآب شیخ)، اکسیدمنگنز (سیاه)، مس (آبی فیروزهای)، کبالت (آبی لاجوردی)، آهن (صورتی) و قلع (در ترکیب با سرب، رنگ زرد) شناسایی شد. با توجه به نتایج آنالیزهای انجام شده، از چسب چوب (PVAc) جهت پوشاندن کتیبه کاشیهای با مضمون مدح پهلوی اول استفاده شده است و ترکیب گچ و خاک به عنوان ملات مورد استفاده در این کاشیکاری شناسایی و دمای پخت کاشیها نیز بین ۸۰۰ تا ۸۵۰ درجه سانتیگراد تشخیص داده شد. بنابر مطالعات انجام شده، پاکسازی سبکی مرمتهای انجام شده به جهت مخدوش شدن ارزشهای زیباشناختی و تاریخی، طراحی مجدد و بازسازی بخشهای کمبود با ساخت کاشی و پوشانده ماندن نقوش شیروخورشید به جهت جلوگیری از بروز مجدد حساسیتهای سیاسی-اجتماعی به عنوان راهکارهای حفاظتی ارائه میگردد، که قابل تعمیم به سایر آثار این دوره نیز میباشد.
پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج)