آسیب‌شناسی، فن‌شناسی، مطالعات تاریخی و حفاظت و مرمت یک قطعه گچبری دوره‌ی ساسانی (متعلق به موزه‌ی رضا عباسی)

ایران کشوری ست باستانی، با سابقه‌ی طولانی در هنر و معماری و در دوره‌های مختلف تاریخی هنرمندان این مرز و بوم آثاری بدیع و زیبا از خود به‌جای گذارده اند که حفظ و صیانت از آنها به عهده‌ی نسل ما و آیندگان می‌باشد. دوره‌های مختلف تاریخی این سرزمین هرکدام هنرهای شاخصی را برای خود داشته اند که از آنها می‌توان به معماری و حجاری هخامنشیان و نقوش برجسته‌ی ساسانی اشاره کرد. ساسانیان از لحاظ هنری خود را جانشینان به‌حقّ هخامنشیان می‌دانستند، حال آنکه در مرحله‌ای پایین‌تر از آنها قرار گرفته بودند. در این عصر دیگر از کاخ‌های عظیم و باشکوه سنگی خبری نیست چراکه آنان می‌خواستند در مدت زمانی کمتر نتایج را بیشتر به ثمر بنشانند و از این‌رو نوع مصالح خود را تغییر دادند. گچ یکی از پُرکاربرد‌ترین عناصر هنری ساسانی است که می‌توانست دیوارهای خشتی کاخ‌های ساسانی را که در زمان کوتاهی ساخته می‌شد زینت دهد و از این رو هنرمندان ساسانی گچ را که دوره‌های پیش از آن نیز استفاده می‌شد به طرز شگفتی به خدمت خود درآوردند. یکی از قطعات گچبری که به‌نظر می‌رسد در حفاری‌های شوش (برای تزئین این کاخ‌ها استفاده شده) به‌دست آمده، قطعه‌ای گچبری با نقش دو بز شاخ‌دار و یک درخت تاک در میانه است که در فصل‌های مختلف این پایان‌نامه به بررسی ساختار، مواد سازنده، شکل بلورها، چگونگی ساخت و نحوه‌ی اجرای آن و هم‌چنین بررسی آسیب‌های وارد آمده در گذر سالیان و نیز مطالعاتی در مورد گچ و گچبری و هنرهای ایران در عصر ساسانی می‌پردازیم. آزمایش‌های انجام شده ما را به این یقیم رسانیده که ترکیب اصلی این قطعه ژیپس می‌باشد و نیز ترکیباتی چون کلسیت، بروشیت و غیره نیز در آن وجود دارد. هم‌چنین در آزمایش‌های آسیب‌شناسی توانستیم حضور نمک‌ها را ببینیم و ازین طریق به بررسی آسیب‌های ایجاد‌شده توسط این نمک‌ها بپردازیم.