سمیه هاشمی شهرکی
استانداردسازی کاربرد گونهها و روشهای دوخت جهت ترمیم پارچههای قدیمی با ارائهی نمونههای مثالی
پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تهران (دانشکدهی معماری و شهرسازی)، 1392
استاد راهنما: مهرناز آزادی
استاد مشاور: علیرضا بهرمان
پارچهها و دست بافتهها از انواع آثاری میباشند که به دلیل ساختمان سازنده و جنس مادهی سازنده که غالبا دارای منشاء حیوانی مانند پشم یا منشا گیاهی مانند پنبه، کتان و کنف هستند، بیشتر از مواد دیگر که دارای پایداری زیاد هستند، مانند ابزارهای فلزی و معدنی در معرض فرسایش قرار دارند. لذا توجه به مسئلهی حفاظت و مرمت آنها امری مهم است. مهمترین دلایل توجه به این بخش از آثار، مرمت آثار پارچهای قدیمی موجود و کمک به ویترینکردن آنها در جهت شفافسازی هویت اسناد تاریخی و توسعهی دانش و فرهنگ است. هدف از این تحقیق استفاده از روش دوخت برای ترمیم و پایداری بخشیدن به نمونه پارچههای قدیمی میباشد. در این روش مرمتی، مواد شیمیایی مانند انواع چسبها هیچگونه دخالتی ندارند و تنها از روش دوخت به دلیل برگشتپذیری آن استفاده میشود. در این پایاننامه روشهای مرمت پارچه، آسیبهای گوناگون پارچه، چگونگی استانداردسازی گونههای دوخت و نوع مرمت با نمونههای مثالی معرفی میشود. از آنجایی که عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تخریبهایی همچون پوسیدگی، سوراخشدن، ضعیف و سستشدن تار و پود را به همراه دارند، لازم است هر کدام از این آسیبها توسط روش و نوع دوخت مخصوص به خود مرمت شوند. در این تحقیق پارچهای بدون طرح با الیاف پنبهای که گذر زمان ضعف ساختاری در بافته را ایجاد کرده بود انتخاب شد و به طول ۱۵ × ۱۰ برش خوردند، آسیبهای دیدهشده بر روی بافتههای قدیمی بر روی نمونههای برش خورده در آزمایشگاه اجرا گردیدند و برای هر نوع آسیب پنج عدد نمونهسازی انجام شد. از هر پنج عدد یک نمونه به عنوان شاهد نگهداری و دوختهای متناسب با نوع آسیب اجرا گردیدند که از بین آنها یک نمونه [به] عنوان الگوی مناسب معرفی شد. در استانداردسازی گونهها و روشها، دوخت هر پارچهای با جنسیت خاص و نوع آسیب با ابزار خاص و روش دوخت مخصوص به خود مرمت خواهد شد که ممکن است آن تکنیک دوخت مناسب پارچه دیگر با خصوصیات متفاوت نباشد.