بررسی حفاظتی مجموعه آثار موزه هنرهای ملی با نگاه ویژه به زنجیره حفاظتی Chantier Des Collection

با توجه به نقش مهمی که موزه ها در توسعه فرهنگ در جوامع مختلف دارند و برنامه هایی که در کشور ایران در حوزه‌ی گسترش موزه ها وجود دارد، به نظر می رسد که توجه بیشتر به فعالیت های نظام مند و بلند مدت در امر مدیریت موزه ها و همچنین مدیریت حفاظت از مجموعه های موزه ای لازم و ضرروری است. در این رساله با معرفی و بررسی آثار موزه‌ی هنرهای ملّی ایران از دید حفاظتی، لزوم ایجاد برنامه‌ایی جامع و استاندارد که بر پایه‌ی دانش استوار باشد در رابطه با حفاظت و ساماندهی مجموعه‌های موزه‌ای بیان گردید. لذا به جهت بهبود بخشیدن و الگوسازی این مراحل در موزه‌های کشور از نظر حفاظتی اقدام به معرفی برنامه‌ی جامع زنجیره‌ای حفاظت و ساماندهی مجموعه‌های موزه‌ای یا معادل زبان فرانسه‌ی آن Chantier Des Collection، در قالب رساله‌ی دانشجویی گردید. در این راستا جهت تحقیق و مطالعه و استفاده از تجربیات متخصصین در این موضوع و تهیه‌ی الگویی استاندارد برای اجرای اینچنین عملیاتی با مرکز تحقیقات ومرمت موزه‌های کشور فرانسه (C2RMF) مکاتبه و مشاوره شد که در نهایت به تنظیم پروتکل و دستورالعمل های اجرایی در طی مراحل جابه‌جایی مجموعه به روش علمی و نظام مند انجامید. در این رساله همچنین سه نمونه‌ی موفق و اصولی در اجرای اینگونه عملیات حفاظتی مجموعه‌های موزه‌ای که به اهداف مختلف در موزه‌های دنیا (موزه‌ی سرخپوستان امریکا، موزه‌ی نوبی در مصر، موزه‌ی مردم شناسی پاریس) انجام شده بود مطالعه و با بررسی دو نمونه‌ی شاخص از موزه‌های کشور( موزه‌ی ایران باستان، کاخ موزه‌ی گلستان) چگونگی و نحوه‌ی اجرای اینچنین عملیاتی مورد ارزیابی قرار گرفت. در پی مطالعه‌ و بررسی حفاظتی آثار و بنای موزه‌ی هنرهای ملّی ایران و نیاز آن به رسیدگی حفاظتی،‌ برنامه‌ی مدیریتی زنجیره فعالیت‌های جامع حفاظت و ساماندهی مجموعه‌ی موزه‌ی مذکور برای انتقال موقت مجموعه به مکان مناسب به هدف حفاظت و مرمت آثار و بنای موزه طراحی و ارائه‌ گردید. زنجیره فعالیت‌های حفاظت از مجموعه را می توان به طور خلاصه در تهیه‌ی مدارک حقوقی و حفاظتی، ایجاد و تکمیل بانک اطلاعاتی، بررسی مجموعه، تهیه‌ی شناسنامه های علمی، مطالعات آسیب شناسی، مستندنگاری، درمان، بسته بندی، حمل و نقل، انبارداری، بازکردن بسته بندی، انجام مرمت های مورد نیاز، نگهداری در محل امن و شرایط محیطی مناسب، طراحی قفسه ها و ویترین ها، نمایش اشیا و معرفی نهایی دانست. باید توجه کرد که این سلسله‌ی زنجیره ای نهایتاً معرفی جامع و عملکرد فرهنگی یک مجموعه را تعیین می کند. محقق این رساله به پژوهشگرانی که علاقه‌مند به مطالعه در این حوزه هستند توصیه می‌کند که جهت ارتقا اجرای اینگونه عملیات موزه‌ای در کشور به بررسی و تدوین دستورالعمل‌های مورد نیاز در ارتباط با طراحی مجموعه های جدید و نیز ایجاد و تکمیل ملزومات این برنامه‌ی جامع اقدام نمایند.