حسین فتحی هفشجانی
بررسی علمی تخریب مکانیکی یک نقاشی رنگ و روغن بر روی کنف در اثر تغییر شرایط محیطی و تعیین شبکهی توزیع
پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان (دانشکدهی حفاظت و مرمت)، 1383
استاد راهنما: شهلا ذبیحی; حسین آقاجانی
استاد مشاور: مهرداد حجازی
پایداری یک جسم به خواص مکانیکی مواد اولیهی تشکیلدهندهی آن و پاسخ این مواد به تغییرات محیط پیرامون، از جمله تغییرات دما و تغییرات رطوبت نسبی بستگی دارد. انبساط و انقباض نقاشی که حاصل تغییرات شرایط محیطی است، به تدریج باعث ایجاد شبکهای از ترکها در لایهی رنگ روغن، که به مرور انعطافپذیری خود را از دست داده است، میشود. مطالعهی نیروهای واردشده به نقاشیهای رنگ روغن با تکیهگاه پارچهای، در اثر تغییر شرایط محیطی و تعیین شبکهی توزیع تنش در آنها، میتواند چشمانداز جامعی در رابطه با حفظ و نگهداری این نقاشیها ارائه نماید. نقاشی رنگ و روغن بر روی کنف را میتوان به عنوان ترکیبی از لایههای غیرهمگن پلیمری در نظر گرفت که آگاهی از چگونگی تاثیر این لایهها بر یکدیگر، در خلال تغییرات شرایط محیطی، کلید درک مسئلهی تخریب فیزیکی نقاشی است. از آنجایی که نقاشی رنگ و روغن دارای تکیهگاه پارچهای جسم همگنی نیست و از ترکیب لایههای متعددی ساخته شده است، اندازهگیری و بررسی مستقیم تنش بهوجودآمده در آن، در اثر تغییرات شرایط محیطی، به سادگی انجامپذیر نیست و تنها راه ارائهی تصویر واضح از تنشهای موجود در اشیاء مختلط نظیر نقاشیها، که مسئول فرآیند تخریب فیزیکی آنها همانند ترک خوردگی، تاولزدن، بشقابیشدن و غیره است، استفاده از تکنیکهای عددی است که مستلزم استفاده از کامپیوتر برای انجام محاسبات میباشد؛ یکی از بهترین و قویترین ابزارهای آنالیز ساختاری با استفاده از کامپیوتر، تکنیک Finite Element Analyses است؛ که در این تکنیک با استفاده از خواص مکانیکی بنیادین مواد تشکیلدهندهی نقاشی، نظیر لایهی رنگ، پارچه و چسب و بررسی جداگانهی هر یک و تعیین عکسالعمل آنها نسبت به تغییرات رطوبت نسبی و دما، میتوان به رفتار نقاشی نسبت به تغییرات شرایط محیطی دست یافت و شبکه و میزان تنش بهوجودآمده در نقاشی را در خلال این تغییرات شرایط محیطی تعیین نمود. (ویرایش چکیده: نشریهی دانش مرمت و میراث فرهنگی)