بررسی فنی آسیب‌شناسی اشیاء نقره‌ای منسوب به غار کلماکره‌ی لرستان

در پاییز ۱۳۶۸ خورشیدی، یک شکارچی محلی، به غاری شگفت‌انگیز به نام “کَلماکَره”، در ۱۵ کیلومتری غرب پل‌دختر لرستان (در نزدیکی رومشگان) برخورد کرد و به دنبال کشف غار، گزارشاتی مبنی بر کشف و ضبط غیر‌مترقبه‌ی مجموعه‌ای ارزشمند از اشیاء تاریخی و فرهنگی، توسط وابستگان شکارچی، به‌دست آمده است. اولین اشیاء ضبط‌شده توسط کمیته‌ی انقلاب اسلامی پل‌دختر، عبارت بودند از: ماسک طلایی از چهره‌ی انسان، سه عدد گوش کوچک حیوان از جنس نقره، سه عدد گوش بزرگ حیوان از جنس نقره، دو عدد میله‌ی فلزی منحنی و سه قطعه شمش نقره. برخی از این اشیاء، به‌صورت غیر‌قانونی از کشور خارج شده و در موزه‌های بزرگ در آمریکا، انگلیس، سوئیس و ژاپن، به نمایش درآمده اند. تعدادی از اشیاء مکتوب این مجموعه که به شکل غیرقانونی به خارج از کشور راه یافته، توسط یک تاجر عتیقه، به نام هوشنگ محبوبیان، گرد آمده است و در سال ۱۹۹۵ در کتاب «گنجینه کوه‌ها، هنر مادها»، بخشی از این اشیاء توسط وی معرفی شده است. در این پایان‌نامه پس از بررسی موقعیت طبیعی و جغرافیایی غار کلماکره، پژوهش‌های باستان‌شناختی غار و گزارش کاوش، محتوای کتیبه‌ها، معرفی اشیاء منسوب به این غار در قلعه‌ی فلک‌الافلاک، موزه‌ی ایران باستان و موزه‌های خارج از کشور، به ریخت‌شناسی و مطالعه‌ی تطبیقی این اشیاء و گونه‌شناسی داخل و خارج از مجموعه پرداخته شده است./ (ویرایش چکیده: نشریه‌ی دانش مرمت و میراث فرهنگی)