بررسی فنی-تطبیقی کاشی‌های هفت‌رنگ سه بنای شاخص دوره‌ی تیموری خراسان (مدرسه‌ی غیاثیه‌ی خرگرد، مجموعه‌ی تربت‌جام و مزار ابوبکر تایبادی)
پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ی هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، 1390
استاد راهنما: صمد سامانیان
استاد مشاور: مسلم میش‌مست‌نهی
زمان تیموریان را می‌توان اوج ظرافت و کمال هنر کاشیکاری دانست. در این زمان هنرمندان کاشیکار ظرافت و تزئین را مزین به یکدیگر نموده و هنر کاشیکاری را به حد اعلای خود رسانیدند. خراسان نیز در این زمان به عنوان یکی از مراکز مهم اقتصادی و هنری، از جایگاه رفیعی برخوردار بوده است. مدرسه غیاثیه خرگرد، مسجد فیروزشاهی در مجموعه شیخ جام و مزار ابوبکر تایبادی سه بنای مشهور دوره‌ی تیموری در استان خراسان می‌باشند که کاربرد کاشی هفت‌رنگی در آنها موضوع اصلی این رساله می‌باشد. در این پایان‌نامه ابتدا بناهای مذکور معرفی شده و ویژگی‌های معماری و تزئینات بکار رفته در آنها شرح داده شده است. سپس به تحلیل فنی، تطبیقی و همچنین بررسی تکنیک ساخت کاشی‌های هفت‌رنگ در این بناها پرداخته شده و با استفاده از روش‌های دستگاهی و مطالعه‌ی میکروسکوپی در جهت شناخت ویژگی‌های ساختار لعاب و بدنه، نحوه‌ی اتصال آنها به هم، تعیین عوامل ایجاد کننده رنگ در لعاب و نقش اکسیدهای مختلف موجود در ترکیب لعاب در ویژگی‌های آن نظیر تطابق حرارتی لعاب و بدنه، تشکیل حباب در لایه‌ی لعاب، کشش سطحی و ماتی لعاب بررسی‌هایی انجام پذیرفته است. در نهایت جهت تکمیل و تعمیق شناخت فنی این آثار و آزمایش عملی نظریات مطرح شده، نمونه‌هایی مشابه با لعاب‌های قرمزاُخرایی و طلایی براساس نتایج حاصل از مطالعات آزمایشگاهی تهیه شده است تا شاید با بدست آوردن درک بهتری از تکنولوژی تولید این آثار، مسیرهای حفاظت و مرمت مناسب این خانواده از کاشی‌ها هموار گردد.