نرگس زمانیان
بررسی و مطالعهی فنی تکنیک منحصر بهفرد نقاشی با موم بر روی پارچه ﴿بررسی نمونههای متعلق به موزهی هنرهای تزئینی اصفهان ﴾
پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان (دانشکدهی حفاظت و مرمت)، 1389
استاد راهنما: شهرزاد امینشیرازی; غلامرضا وطنخواه
استاد مشاور: زهره روحفر
از نمونههای شاخص نقشگذاردن بر روی پارچه میتوان به هنر باتیک و قلمکار اشاره کرد. اما نوع دیگری از این نوع نقشگذاردن بر روی پارچه، هنر کهن دیگری موسوم به نقاشی با موم روی پارچه است که اجرای نقوش و تکنیک و فن ساخت آن در نوع خود منحصر به فرد و پیچیده است. نمونههای موجود از این تکنیک بسیار محدود میباشند که تحقیق مورد نظر بر روی نمونههای موزه هنرهای تزئینی اصفهان صورت گرفته است. به دلیل عدم آگاهی درباره مواد مورد استفاده و حساسیت آنها نسبت به شرایط نگهداری در طول عمر موزهای این اشیاء برخورد مناسبی به لحاظ حفظ و نگهداری از آنها صورت نگرفته است. از سوی دیگر به دلیل به فراموشی سپردن این هنر اطلاعاتی درباره آن وجود ندارد تا بتواند پاسخگوی سیلی از سؤالهای موجود دربارهی شناسایی فن و تکنیک اجرا و نحوه برخورد با آنها از لحاظ حفاظتی و مرمتی باشد. با توجه به وظیفه مرمتگر در قبال میراث فرهنگی و تاریخی و برای جلوگیری از تخریب و به فراموشی سپردن کامل این هنر در گام اول در راستای شناخت دقیق، فنی و علمی ماهیت این آثار قدم برداشته تا با این معرفت و آگاهی بتوان هرچه بهتر و مؤثرتر در جهت حفظ و نگهداری این آثار ارزشمند از لحاظ ماهیت مادی و غیر مادی آنها عمل نمود. از نتایج این پژوهش دستیابی به تکنیک اجرا، مواد و رنگهای مورد استفاده در اجرای نقشاندازیها میباشد. این تحقیق کاربردی با مطالعات تاریخی در زمینه پیشینه تکنیک نقشاندازی روی پارچه و به ویژه پارچههای نقاشی شده با موم، مطالعات توصیفی- تطبیقی، مطالعات آزمایشگاهی و آنالیزهای دستگاهی و نمونهسازی انجام شد و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده و فنشناسی آثار نتایج و پیشنهاداتی در خصوص حفاظت از آنها ارائه گردید.