حدیث فردمهرگان
حفاظت و مرمت درب جزوهدان قرآن مجید با رویهی چرمی طلاکوبی شده مربوط به بقعهی شیخ صفی الدین اردبیلی موجود در موزهی ملی ایران و ارائهی طرح مرمتی بدنه
پایاننامهی کارشناسی، دانشگاه زابل (دانشکدهی هنر و معماری)، 1387
استاد راهنما: مهناز گرجی
گسترش اسلام در ایران و رسمی شدن مذهب شیعه در دوره صفویه، موجب تحول نگرش در آثار هنری و ایجاد نقوش، طرحها و رنگهایی شد که پیش از این دیده نمیشد. این تغییرات موجب میگردد که خط از حد کتابت نیز خارج شده و به شیوهای تزیینی در سایر هنرها از جمله تزیین جلدهای چرمی، نسخ خطی و سایر آثار چرمی نیز دیده شود. پروژهی حاضر بر روی جزوهدان قرآن اجرا گردیده که روی آن را به آیتالکرسی مزین کرده اند تا از برکات این آیه در هر بار باز و بسته کردن درب جزوه دان نیز بهرمند شوند و نظم قرارگرفتن جزءهای قرآن به ظرافت ذهن هنرمندی با ذوق اشاره میکند که با استفاده از سلیقهی خود به شکلی منطقی ٣٠ جزء قرآن را در کنار هم قرار داده است. این صندوق به لحاظ جزوهدان قرآن بودن مورد استفاده بسیار قرارگرفته است که پیامد آن آسیبهای گوناگونی است که در اثر شرایط محیطی و خواص ذاتی بافت چرم به آن وارد شده است. عدم نگرش تخصصی به این گونه آثار با توجه به خاص و محدود بودن این نمونهها میتواند تهدیدی جدی برای این گونه آثار کمیاب باشد. دستیابی به فنشناسی و آسیبشناسی اثر و استفاده از بهترین شیوه مرمتی متناسب با اثر، شرایط لازم جهت حفاظت آن را فراهم میکند. با بررسی آسیبهای ایجاد شده، سعی شد که کنترل و جلوگیری از ادامه روند تخریب در این جزوه دان انجام گیرد. شرایط محیطی مناسب و حفاظت پارگیها، کمبودها و شکافها از اقداماتی است که صورت گرفته است. با مطالعه و بررسی روش های مرمتی و حفاظتی در مقالات و متون علمی مربوطه نتیجه ای کاملاً مطلوب جهت اتخاذ روشهای مناسب درمان این اثر حاصل گردید. هر چند با توجه به ویژگی های این اثر ابتکاراتی نیز در حین اجرای مراحل بکار برده شد و همچنین با استفاده از نظرات جامع و کامل مسئول بخش مرمت موزه ملی ایران، به نقطه نظر مشترکی در رابطه با استفاده از روش مرمتی چرم که نیاز به مواد و ابزار خاصی نیز نداشته باشد رسیدیم. که در نهایت موجب شد تا اثر در شرایط مطلوب حفاظتی قرار گیرد. اینک میتوان با لحاظ نمودن نحوهی مرمت درب جزوهدان و اجرای موفق، مراحل لازم آن را به عنوان راهکار حفاظت و مرمت بدنه نیز استفاده نمود.