طرح حفاظت و مرمت رنگ‌پریدگی لعاب کاشی‌های هفت‌رنگ حرم حضرت علی (ع)

بنای حرم مطهر حضرت علی (ع) و تزئینات آن در طی سالیان دستخوش تحولات زیادی گردیده و طی آن آسیب‌هایی را دریافت کرده است. یکی از مهم‌ترین آسیب‌های وارد بر کاشی‌ها رنگ‌باختگی و کدری لعاب کاشی‌های هفت‌رنگ می‌باشد. لذا لزوم مطالعه در زمینه‌ی آسیب‌شناسی و ارائه‌ی راه‌ حل اجرایی و مبتنی بر روش‌های علمی جهت احیاء لعاب کاشی‌های رنگ‌پریده‌ی حرم امری ضروری به نظر می‌رسد. پیرو مطالعات انجام‌شده در قسمت فن‌شناسی مشخص شد اکسید کبالت ایجادکننده‌ی رنگ آبی است. در بخش آسیب‌شناسی و پیرو آزمایش‌های دستگاهی روشن شد که علت رنگ‌باختگی خروج اکسید کبالت از شبکه‌ی کریستالی نبوده است. سپس در مطالعات میکروسکوپی مشخص شد که رنگ‌باختگی به‌دلیل پریدگیِ ذره‌ایِ لعاب از سطح کاشی است که این آسیب می‌تواند ناشی از شرایط جوی حاکم بر شهر نجف و وزش طوفان‌های شن باشد. در نهایت برای احیاء و بازسازی لعاب فرضیه‌ی استفاده از لیزر به عنوان منبع تامین‌کننده انرژی مطرح شد. اساس این فرضیه احیاء مجدد شبکه کریستالی لعاب با استفاده از پودر سیلیس خالص و ترکیب‌شده با اکسید کبالت و دستگاه لیزر دی‌اکسید کرین است.