فن‌شناسی، آسیب‌شناسی و ارائه‌ی طرح مرمت کتیبه‌ی گچبری نعل‌درگاه بنای امام‌زاده شاه احمدقاسم شهر قم ﴿قرن هشتم ‌هـ.ق﴾

این پروژه با هدف کسب شناخت کلی درباره‌ی وضعیت بنای امامزاده شاه احمد قاسم شهر قم و ارائه‌ی راهکارهای علمی، حفاظت آن آغاز و با سه رویکرد فن‌شناسانه، آسیب‌شناسانه‌ و مرمتی بنیان نهاده‌شد. بنا به صورت سازه‌ای منفردِ برجی‌شکل با نمای آجری و گنبد دو پوسته‌ی رک و با تزئینات گچبریِ درون بنا، در گورستان قدیمی مالون در دوره‌ی حکومت آل صفی در قم به سال ۷۸۰ هجری قمری و به سبک هنری ایلخانی ساخته شده‌ و در دوره‌های مختلف دچار دخل و تصرف‌هایی در قسمت‌های مختلف گشته است؛ این دخل و تصرف‌ها،شامل برداشتن خُودِ احتمالاً آسیب‌دیده‌ی گنبدِ رک بنا، استفاده از آهیانه‌ی گنبد به عنوان گنبد فعلی به‌صورت شکل خاصی از گنبد نار، اضافه کردن بناهای جدید و متصل به بنای اصلی، مسدود کردن درب احتمالاً اصلی بنا و قراردادن درب فعلی در ضلع شمالی و به واسطه‌ی آن تخریب قسمتی از کتیبه‌ی نال‌درگاه۱، تعویض و تغییر در پنجره‌های مشبک بنا با پنجره‌های فلزی جدید، اجرای تأسیسات ساختمانی بر روی تزئینات گچبری، نمای بیرونیِ معاصرِ آجرکاری و کاشی‌کاری شده‌ی بنا، ازاره‌ی سنگی درون بنا و مرمت‌های غیراصولی در قسمت‌های مختلف تزئینات گچبری می‌شوند. در این بحث، پس از ارائه‌ی تاریخچه‌ای کلی در مورد بنا، معرفیِ آن، فن‌شناسی تزئینات و مطالعات مرتبط با بنا و بررسی آسیب‌های موجود، در نهایت به طرحی علمی در راستای مرمت و محافظت تزئینات گچبری آن بخصوص کتیبه‌ی گچبری نال‌درگاه (کتبیه‌ی سوم)، از جمله برداشتن پوشش سفید براق روی کتیبه، استحکام بخشی موضعی در قسمت‌های مورد لزوم پیش و پس از برداشتن پوشش سفید براق، بازسازی قسمت‌های تخریب شده‌ی تزئینات گچبری و در انتها اجرای لایه‌ی محافظ بر کل سطح تزئینات پرداخته شد و در جهت حاکم بودن فضای یک بنای تاریخی بر بنای مورد نظر و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر و همینطور نمایاندن ارزش‌های تاریخی و فرهنگی این بنا به مخاطبین آن، پیشنهادهایی ارائه شد.