بررسی اثرات زیان‌بخش حشره‌کش‌ها و موش‌کش‌ها بر الیاف فلزی پارچه‌های تاریخی

از آنجا که اغلب پارچه‌های تاریخی دارای پایه‌ی پروتئینی یا سلولزی هستند، به‌طور معمول در معرض حمله‌ی حشرات و سایر آفات قرار می‌گیرند. جهت دفع این آفات، همواره از سموم مختلفی استفاده می‌شده است. از سوی دیگر بسیاری از پارچه‌های نفیس و گران‌بهای تاریخی دارای الیاف و نخ‌های فلزی می‌باشند که قرارگیری آنها در معرض سموم دفع آفات، اثرات زیان‌باری را به دنبال خواهد داشت. در این پایان‌نامه، تحقیق و بررسی در خصوص تاثیر حشره‌کش‌ها و موش‌کش‌ها بر تزئینات فلزی، به ویژه تارهای فلزی، در پارچه‌های تاریخی مدنظر بوده است. ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می‌شود که در اغلب موزه‌ها و مراکز نگهداری آثار پارچه‌ای، روش‌های شیمیایی به عنوان روش اصلی دفع آفات مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این بررسی تعدادی از سموم در انواع مختلف (با توجه به میزان کاربرد در موزه‌ها و معرفی در منابع) انتخاب و در شرایط محیطی یکسان مورد آزمایش قرار گرفتند. میزان تاثیر هر یک از سموم بر نمونه‌ها ارزیابی و نتایج آن گزارش شده است. بررسی‌های اولیه در خصوص فن‌شناسی الیاف فلزی به‌کار‌رفته در پارچه‌های تاریخی و معرفی انواع آنها، شرح مختصری از مورفولوژی آسیب‌رسان به پارچه‌های تاریخی، طبقه‌بندی سموم و بررسی ماهیت شیمیایی و فرمول ساختمانی هر یک، استانداردهای سمپاشی در موزه‌ها و روش‌های پاک‌سازی الیاف فلزی، از دیگر عناوینی هستند که جهت دستیابی به نتایج دقیق‌تر مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. در انتها نیز گزارشی از آزمایش‌های انجام‌شده در مورد تأثیرات زیان‌بار حشره‌کش‌ها و موش‌کش‌هایی که به طور معمول در موزه‌ها استفاده می‌شوند بر الیاف فلزی ارائه شده است، برخی از این بررسی‌ها شامل بررسی اثرات زیان‌بار آفت‌کش‌ها بر رنگ الیاف پارچه‌های تاریخی، آمارگیری دقیق در خصوص انواع حشرات موجود در موزه‌های ایران و معرفی حشره‌کش‌های مناسب دفع آفات در این مراکز و بررسی دیگر عوامل مؤثر در کدرشدن تزئینات فلزی و ارائه‌ی راهکارهای مناسب می‌باشد.