بر همه آشکار است که نیاز به آشنایی و شناخت صحیح نوع ساختار و خواص مواد تشکیل دهندهی یک اثر را میتوان لازمهی کار یک مرمتگر در مواجه با یک اثر تاریخی دانست. گسترش روشهای پیشرفتهی آزمایشگاهی و دستگاهی اطلاعات گرانی در زمینههای تشخیص، تجزیه و تحلیل خواص و روشهای ساخت مواد استفادهشده در تولید آثار قدیمی را در اختیار مرمتگران قرار داده است؛ لیکن این روشها همچنان نمیتوانند از تمامی مشکلات در حیطهی شناسایی کامل مواد (و چگونگی برخورد مرمتی) پرده برداشته و برای آگاهی، تحلیل دادهها و روشنشدن بسیاری موارد چون نوع ماهیت بستها، جلاها، چسبهای بهکاررفته در آثار و تاریخ استفاده از رنگها همچنان نیازمند به شناخت دقیق خواص مواد بهکاررفته در آثار باستانی هستیم.
کتاب Binding Media, Varnishes & Adhesives Artist’s materials برای معرفی خواص مواد توسط لیلیان ماسشلین کلاینر گردآوری و نوشته شده است. این کتاب در سال ۱۳۷۸ توسط حمید فرهمند بروجنی (عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان) ترجمه و در چاپ سوم با اسم جدید (خواص مواد برای هنرمندان) مشتمل بر دو فصل دوباره ارائه شده است. در فصل اول این کتاب خواص فیزیکی و شیمیایی مواد لایهساز معرفی شده و با تقسیم این مواد به دو حالت مایع و جامد، آنها را مورد بررسی قرار داده است. در بحث مایع با ذکر اینکه مواد لایهساز در این حالت بهتر مورد استفاده قرار میگیرند، از انواع این حالت که شامل محلول، دیسپرسیون و امولسیون است و خواص آنها سخن به میان آمده و در مبحث جامد به معرفی لایهی تشکیلشدهی فیلم و خواص بصری و مکانیکی آنها پرداخته شده است.
فصل دوم کتاب در رابطه با تشریح مواد لایهساز طبیعی است که بالغ بر ۶ دستهی کلی: لیپیدها یا مواد چرب، گلوسیدها یا ترکیبات قندی، پروتئینها یا مواد آلبومینی، ترپنها یا مواد رزینی، مواد رزینی فاقد ترپن و مواد تقطیری است. این دستهها هر کدام شامل شاخههای گلیسیریدها، سریدها، استروئیدها، صمغهای پلی ساکارید، لیزابهای گیاهی، مشتقات سلولز، انواع سریشم، تخم مرغ، مونو وسزکوترپنها، مونو و سزکو دی ترپنها، دی ترپنها، تری ترپنها، انواع بلسان، لاکها، قطران و مواد قیری و زیر شاخههایی دیگر است. در بخش پایانی این کتاب منابع به کار رفته به صورت لاتین معرفی گردیده است.
مشخصات فنی کتاب
عنوان: خواص مواد برای هنرمندان: چسبها و جلاهای طبیعی
نویسنده: لیلیان ماسشلین کلاینر
مترجم: حمید فرهمند بروجنی
انتشارات: گلدسته
محل نشر: اصفهان
سال نشر: ۱۳۸۸
نوبت چاپ: سوم/ شمارگان ۲۰۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۱۳۲