مرحوم نصرت الله مشکوتی که تحصیلات خود را در زمینه تاریخ و جغرافیا و باستانشناسی گذرانده بود در ۱۸ دی ماه سال ۱۳۵۷ در گذشت وی در دولت پهلوی قائم مقام وزیر فرهنگ پیشین( قبل از تجزیه) بوده است و پستهای مهمی را تصدی کرده مانند ریاست اداره کل باستانشناسی، ریاست اداره کل اوقاف، اداره کل تعلیمات متوسطه و عضو شورای عالی باستانشناسی و همانند آن، همچنین وی چند سال از دوره بازنشستگیاش را در سازمان حفاظت از آثار باستانی گذرانده است. شاید بتوان کتاب وی با عنوان فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران تهران:۱۳۴۹ (که در سال ۱۹۷۴ نسخه انگلیسی و حتی به فرانسه نیز ترجمه شد) را جز اولین کتابهای گردآوری شده از اطلاعات و ویژگیهای بناهای تاریخی ایران دانست. در رابطه با زندگی آن مرحوم اطلاعات چندانی در منابع مکتوب وجود ندارد. لازم به ذکر است وی به عنوان یکی از پیشکسوتان حفاظت و مرمت میراث فرهنگی نیز محسوب میشود. وی بهعنوان مدیر تعمیر ابنیه تاریخی نیز در برخی بناهای کشور در دهه اول و دوم قرن حاضر فعالیتهایی انجام داده است که از اقدامات شناخته شده وی به مرمتهای گنبد قابوس و همچنین آرامگاه حمدالله مستوفی میتوان اشاره کرد. در شرح حال مختصری که در مجله آینده(۱۳۶۵) از وی بیان شده بود مولف محترم نوشته است که ایشان در زمان فوتشان بیش از ۷۰ سال سن داشتهاند. که با این تفسیر ایشان باید متولد سال ۱۲۸۷ یا کمی قبل از آن بوده باشند./ م. رازانی
منابع:
بی نا. ۱۳۶۵. یادبود نویسندگان: امیر حسن یزدگردی، حسام الدین دولت آبادی، ذبیح الله منصوری، حسین علی رزم آرا، علی مستوفی، نصرت الله مشکوتی.آینده سال دوازدهم تیر و مرداد و شهریور ۱۳۶۵ شماره ۴ و ۵ و ۶ .ص۲۷۶-۲۹۶.
نصرتالله مشکوتی،۱۳۴۹، فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، تهران: سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران.
مشكوتي، نصرتالله. جُرجان گُنبدقابوس. هنر و مردم، دوره ۵، ش ۵۱ (دي ۴۵): ص۳۳-۳۹.
از جمله آثار و تالیفات وی عبارتند از:
کتابها:
نصرتالله مشکوتی،۱۳۴۹، فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران، تهران: سازمان ملي حفاظت آثار باستاني ايران.
نصرتالله مشکوتی،۱۳۴۳، از سلاجقه تا صفویه، تهران: ابن سینا.
حسن نراقی، نصرتالله مشکوتی،۱۳۹۰، بناهای تاریخی و شهرهای ایران (مجموعه مقالات): تهران، ورامین، قم، قزوین، زنجان تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
مقالات:
مشکوتی، نصرت الله. گوشه ای از خدمات ایران باستان به تمدن جهان بررسی های تاریخی. اسفند ۱۳۴۵ . ش.۵ -۶،ص. ۲۸۱ تا ۲۸۶.
مشكوتي، نصرتالله. سروستاني در ربع مسكون يا باغ تاريخي فين”. هنر و مردم دوره ۵، ش.۵۸. (مرداد۱۳۴۶).ص۸تا۱۵.
مشكوتي، نصرتالله. جُرجان ـ گُنبدقابوس. هنر و مردم، دوره ۵، ش ۵۱ (دي ۱۳۴۵): ص۳۳-۳۹.
مشكوتي، نصرتالله. نگاهي به تاجگذاري شاهنشاهان ايران در اماكن باستاني و مراكز تاريخي”. هنر و مردم. دوره ۵، ش. ۶۰ (مهر ۱۳۴۶):ص۲۷-۳۹.
مشكوتي، نصرتالله. “نظري به تاريخ باستانشناسي كاشان و بناي مشهور تاريخي مسجد ميدان(۱)”.هنر و مردم. دوره ۵، ش ۵۳و۵۴ (اسفند ۴۵ وفروردين ۱۳۴۶):ص۷-۱۴
مشکوتی، نصرت الله. نظری به تاریخ باستانشناسی کاشان و بنای مشهور تاریخی مسجد میدان (۲) هنر و مردم. اردیبهشت ۱۳۴۶ – ش.۵۵ ص. ۸ تا ۱۳
مشکوتی، نصرت الله. شاهکاری از معماری اوائل قرن ششم هجری یا مسجد جامع کبیر قزوین بررسی های تاریخی . تیر ۱۳۴۶ – ش.۸ ص.۳ تا ۲۲.