بررسی رنگدانه‌ی‌ سفیدآب شیخ و انتساب آن به شیخ بهایی

نسبت دادن فرمول ساخت سفیداب سرب به شیخ بهایی علاوه بر اینکه به صورت شفاهی از عامه شنیده می‌شود، توسط استاد جلال‌الدین همایی در کتاب تاریخ اصفهان نیز نقل شده است. سفیداب شیخ رنگدانه‌ی‌ سفیدی است که از گذشته‌ی دور در نقاشی چه در غرب و چه در ایران به‌کار رفته است. آن‌چنان که می‌توان عمده‌ترین رنگدانه‌ی‌ سفید در تاریخ ایران را سفید سرب یا همان سفیداب شیخ دانست. ترکیب شیمیایی این رنگدانه کربنات قلیایی سرب‌ است. در این مقاله پس از بررسی منابع تاریخی که به نحوه‌ی ساخت رنگدانه‌های مورد استفاده در نقاشی ایران به صورت‌ منظوم و منثور اشاره دارند، فرایند ساخت سفیداب شیخ، چه در ایران و چه در جهان بررسی می‌شود، سپس به دلایل‌ نسبت‌دادن این رنگ به «شیخ» و «شیخ بهایی» پرداخته شده و درستی آن مورد تردید قرار گرفته است. مقاله سپس با تجزیه‌ و تحلیل نتایج به دست آمده از منابع، علاوه بر روشن کردن پاره‌ای از مسائل در مورد رنگدانه‌ی سفیداب شیخ، به زمینه‌های‌ تاریخی نقاشی در دوران زندگی شیخ بهایی نیز نگاهی دارد.