جایگاه سنگ نرم در محوطه‌های عصر مفرغ ایران

نو‌یافته‌های پیش از تاریخی منطقه‌ی‌‌ جیرفت به‌عنوان مهم‌ترین محوطه‌ی‌ باستان‌شناسی دهه‌ی اخیر در خاورمیانه باعث شد تا جنوب شرق ایران، بعد از کاوش‌های پرانتشار گروه پروفسور کارلوفسکی در تپه‌یحیی، بار دیگر به مناطق مورد توجه و مهم خاورمیانه تبدیل شود و با تأیید و رد برخی نظرات پیش از خود، نگاهی تازه به باستان‌شناسی پیش از تاریخ خاورمیانه را لازم و ضروری گرداند؛ به‌نحوی که باعث شد برخی از نتایج قبلی مانند منحصر به‌فرد بودن تپه‌یحیی به لحاظ مرکزیت تجارت سنگ سیاه تزئینی و تنها تولید‌کننده‌ی‌ قدرتمند جنوب شرق ایران مورد تجدید نظر قرار گیرد و اکنون تپه‌یحیی به عنوان یک مرکز تولیدکننده‌ی کوچک (روستای صنعتی) در کنار جیرفت محسوب گردد. با توجه به اهمبت محوطه‌های پیش از تاریخ ایران در تولید و تجارت سنگ نرم، در این نوشته به بررسی مروری محوطه‌های باستانی شهداد، تپه‌یحیی، تل‌ابلیس، بمپور، شوش و جیرفت به لحاظ داده‌های سنگ نرم پرداخته شده است.