کاشی‌کاری مقرنس در معماری ایرانی

مقرنس یکی از عناصر مهم و شناخته‌شده در معماری ایرانی است که از احجام هندسی منظم و طبقه‌ای تشکیل شده و به‌صورت قندیل‌وار در آسمانه‌ها، ایوان‌ها، زیر طاق‌ها و گنبدها بهکار برده می‌شود. این عنصر در ابتدا، بیشتر جنبه‌های ساختمانی داشته و برای پر کردن گوشه‌ها استفاده می‌شده است، اما به‌مرور زمان علاوه بر کارکرد ساختمانی و فنی، جنبه‌های زیبایی نیز به خود گرفت و دامنه وسیع و متنوعی پیدا کرد. آثار باقی‌مانده نشان می‌دهد که این‌گونه حجم‌های هندسی از حدود قرن چهارم هجری قمری شروع و تا به امروز ادامه ‌دارند. مقرنس‌ها با توجه به ابعاد و اندازه‌هایشان دارای قطارها یا طبقات مختلف هستند و عناصر تشکیل‌دهنده آنها عبارت ‌است از: تخت‌ها، ترنج، شمسه، موش پا، طاس، شاپرک و غیره. پوشش مقرنس می‌تواند از سنگ، آجر، کاشی، گچ و یا هر ماده دیگری باشد که در این مقاله منحصراً به دو نوع پوشش مهم و اساسی در کاشی‌کاری ایران یعنی روش کاشی معرق و کاشی هفت‌رنگ در مقرنس‌ها پرداخته میشود.