کاشی‌کاری کاخ مرمر تهران در آستانه نوگرایی معماری ایران

ساخت کاخ مرمر تهران در سال‌های ابتدایی قرن معاصر، تحت تأثیر جریانی نو در جامعه بوده است. عرصه معماری نیز با همکاری مشترک معماران سنتی، معماران تحصیل‌کرده در فرنگ و معماران غربی به همراه ایجاد نیاز به کاربری‌های جدید، ساخت بنایی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد را موجب گردید. در بنای این کاخ از عناصر مختلف معماری سنتی بهره گرفته شده است که کیفیت فضایی هم‌نشینی این اجزاء در کنار هم با ویژگی‌های معماری سنتی آن همسو نیست. اهمیت این بنا نه در معماری آن بلکه حضور طراحان و استادکاران سنتی به‌خصوص کاشی‌کاران بنام جهت ساخت کاشی‌های هفت‌رنگ آن است. کاشی هفت‌رنگ تنها در دو بخش گنبد و سردر سنگی کاخ مرمر اجرا شده است. بررسی کاشی‌کاری این دو بخش از عمارت، به‌وسیله مطالعات کتابخانه‌ی و با مشاهده‌ی میدانی انجام گردید. کاشی‌کاری گنبد اقتباسی از کاشی‌کاری گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان، با تکنیکی متفاوت در اجرا، رنگ و نقوش است. کاشی‌ها در نقوش و رنگ دارای طرحی بدیع از ترکیب کاشی‌کاری ایران و متأثر از کاشی ایزنیک ترکیه هستند.