محمدجواد نجفیان
اصول حفظ، مرمت، نگهداری و نمایش نقشههای قالی
پایاننامهی کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان (دانشکدهی حفاظت و مرمت)، 1385
استاد راهنما: حمید فرهمند بروجنی
استاد مشاور: صمد سامانیان; غلامرضا وطنخواه
متأسفانه بافندگان و دستاندرکاران قالی ارزش زیادی برای نقشهی آن (نسبت به قالیبافتهشده) قائل نیستند، در نتیجه باعث ازبینرفتن نقشههای قالی پس از چند بار استفاده گردیده و هیچگونه اقدامی برای محافظت از آنها انجام نمیگیرد. لذا حفاظت آثار گذشتگان مناطق بومی سرزمین ایران، هم از بُعد مادی نقشهی قالی و هم از بُعد فرهنگی و معنوی آن، که بیانگر احساس و تفکر مختص بههر منطقه است، در راستای دراختیارداشتن اطلاعات مربوط به طرح و نقشهی قالی هر خطه از سرزمین ما، ضروری و لازم به نظر میرسد. حفظ و نگهداری و چگونگی حفاظت و مرمت طراحی سنتی قالی و رنگ و نقشهی آن به خاطر صادرات قالی دستباف، که مهمترین عامل در شناساندن این هنر بومی ایرانی به جهانیان است، تأثیر بسیار زیادی در اصالت و بقاء آن دارد. در این راستا مطالعات پژوهشی، محافظتی و مرمتی در مورد نقشههای قالی دو منطقهی کرمان و اصفهان با هدف دستیابی به یک طرح جامع و دقیق برای حفظ، نگهداری و نمایش آنها انجام گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی است و شیوههای مورد استفاده عبارتند از سندگزینی و مرور ادبیات، مطالعات کتابخانهای، مصاحبهی اکتشافی، برداشتهای بصری از قبیل مستندنگاری و دستیابی به نتایج بر پایهی مطالعات آزمایشگاهی و آنالیزهای دستگاهی. نتایج نشان میدهد که نحوه و میزان تخریب نقشهی قالی تابع تکنیک اجرای آن است. لذا حفظ و نگهداری مناسب نقشههای قالی تابع تدوین طرح حفاظتی و مرمتی دقیق، علمی و مناسب و نیز نحوهی نمایش نقشههای قالی است که در پایان پیشنهاداتی در این راستا ارائه شده است. (ویرایش چکیده: نشریهی دانش مرمت و میراث فرهنگی)