راهکارهای حفاظت و مرمت اشیاء آلیاژ مسی به دست آمده از محیط مرطوب با تأکید بر طرح حفاظت و درمان برای چهار شیء مکشوفه از حفاری‌های تپه بازگیر مینودشت (استان گلستان)

تپه‌ی بازگیر مینودشت گرگان که در دو کیلومتری شمال شرق مینودشت، در شرق استان گلستان واقع است، یکی از تپه‌های مهم کاوش شده در سال‌های اخیر است. اشیاء آلیاژ مسی با تنوع و تعداد زیاد ( بیش از ۷۰۰ عدد) که از این منطقه به دست آمده، مربوط به دوره‌ی مفرغ متأخر و همزمان با دوره‌ی IIIC تپه حصار است. در این تحقیق، چهار شیء شاخص این مجموعه یعنی ظرف لوله-دار روباز ، تغار دهانه گشاد با کف مخروطی ، پارچ و سپر انتخاب شد و از نظر تکنیک ساخت، ترکیب مواد، آسیب‌ها، محصولات خوردگی و شرایط محیط دفن مورد بررسی قرار گرفت و برای حفاظت و درمان آن‌ها راهکارهایی ارائه شد. بر اساس نتایج، روش ساخت این اشیاء ریخته‌گری و پس از آن چکش‌کاری سرد بود. مغز فلزی از جنس مس و همراه با ناخالصی‌هایی از جنس آرسنیک و سرب بود. محصولات خوردگی اکسیدی شامل کوپریت و تنوریت، محصولات خوردگی کربناتی شامل مالاکیت و آزوریت و محصولات خوردگی کلریدی شامل آتاکامیت و پاراتاکامیت بر روی اشیاء وجود داشت و اشیاء دچار بیماری برنز بودند که با توجه به این که با محیط به تعادل خوبی رسیده بودند، بیماری برنز آن‌ها تا حدودی غیر فعال بود. با اینکه رطوبت خاک محیط دفن و همچنین مخزن نگه‌داری اشیاء بالا بود ولی شوری خاک، کم و pH خاک، خنثی بود که این از عوامل کاهش سرعت خوردگی محسوب می‌شد. برای حفاظت و درمان اشیاء، کلرزدایی با نمک راشل، استفاده از بازدارنده‌ی BTA و استفاده از پوشش‌دهنده‌ی پارالوئید B72 پیشنهاد شد و برای کنترل رطوبت محیط، استفاده از دستگاه تهویه‌ی مرکزی، سیلیکاژل و پرده‌های پنبه‌ای پیشنهاد شد. مشخصه‌یابی و آنالیز نمونه‌ها به وسیله‌ی میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) به همراه آنالیز عنصری(EDAX) و آنالیز فازی پراش اشعه‌ی ایکس(XRD) انجام شد و برای مشاهده‌ی الگوی پراکندگی عناصر در سطح، از نمونه، تصاویر Map Pattern گرفته شد.