پنجاه سال کاربرد سالیابی هیدراتهشدن ابسیدین در باستانشناسی
ترجمهی نگار کاظمیپور؛ دو فصلنامهی تخصصی دانش مرمت و میراث فرهنگی، دورهی جدید، سال سوم، شمارهی 5، بهار و تابستان 1394
حدود ۵۰ سال قبل، اسمیت و فریدمن به پدیدهای بنام هیدراتهشدن ابسیدین پی بردند و روش آزمایشی سالیابی را بر پایهی سنجش نوری عمق هیدراتهشدن برای رسیدن به سن مطلق مطرح کردند. آنها و محققین بعدی نسخههای متفاوتی از سالیابی بر پایهی هیدراتهشدن ابسیدین را توسعه دادند که شامل هر دو روش تجربی و علمی است. با این حال، باوجود دقت اندازهگیری بسیار بالایی که میکروسکوپ نوری دیجیتال با بکارگیری طیفسنجی مادون قرمز و تجزیه و تحلیلهای هستهای دارد، گاهی اوقات روشهای سالیابی سنتی نیز نتایج رضایتبخشی به همراه داشتهاند اما قادر به تولید نتایج قابل اعتماد در زمینهی گاهنگاری نبودهاند. طی دههی گذشته، طیفسنجی جرمی یون ثانویه (SIMS) بکار گرفته شد تا شناسایی مقطع عرضی هیدراتاسیون را بهبود بخشد. با استفاده از مدلسازی مقطع غلظت هیدروژن سطحی نسبت به عمق، امکان تعیین سن از طریق فرآیند انتشار حاصل گردید. محدودیت مدلسازی متفاوت و ارزیابیهای ضروری، روش طیفنگاری جرمی یون ثانویه (SIMS-SS) را اساس و بنیان مناسبی برای سنیابی انتشار ایجاد کرده و نتایج امیدوارکنندهای بههمراه داشته است. این بررسی بر پیشرفت روش سالیابی بر اساس هیدراته شدن ابسیدین و فرآیند انتشار آن در شیشه اشاره داشته و رهیافتهای آتی ناشی از کاربرد روش طیفسنجی جرمی یونی ثانویه در ابسیدین را مورد بررسی قرار داده است.
Liritzis, I., & Laskaris, N. (2011). Fifty years of obsidian hydration dating in archaeology. Journal of Non-Crystalline Solids, 357 (10)
زیرشاخه: آثار طبیعی، بازماندههای معدنی، باستانسنجی، شیشه و آینه
دریافت مقاله: دوفصلنامهی تخصصی دانش مرمت و میراث فرهنگی