تدوین الگوی تحقیقاتی بر روی اجساد تاریخی

اجساد تاریخی همانند دیگر آثار، راوی خاموش گوشه‌های فرهنگی، تاریخی و زیستی بشر می‌باشند، که تحقیق و پژوهش بر روی این آثار می‌تواند دانسته‌ها و یافته‌های تاریخی-فرهنگی را اصلاح، افزون و کامل نماید. بُعد دیگر این تحقیقات، در زمینه‌ی شناخت زیستی و مقوله‌های مربوط به آن شکل می‌گیرد. اجساد تاریخی قادرند منشاء و تداوم بیماری در زمان باستان، چگونگی تغذیه و رشد، تعارض آلودگی و تاثیر محیطی، هم‌چنین دانش پزشکی و ژنتیکی را بازشناسانند. در واقع دانش زیست‌شناسی را می‌توان از زمان‌های دورتر آغاز نمود. تعداد اندک و انگشت‌شمار این گونه‌ها سبب گردیده است تا روش پژوهشی مشخص و الگوی تحقیقاتی چارچوب‌بندی‌شده‌ای برای آنها در ایران، همانند دیگر مواد فرهنگی، اعمال نگردد. اما به هر حال همین تعداد اندک نیز همراه بیشمار سوالات مبهم در اطراف آن، ضرورت اتخاذ روش علمی را به جهت استدلال قوی در مقابل اظهار نظرهای شخصی و سلیقه‌ای ایجاب می‌نماید. یکی از جالب‌ترین نمونه‌ها، جسدی متعلق به میراث فرهنگی استان تهران است که با وجود مشخص نبودن قدمت آن، به سبب سالم‌بودن ارگان‌ها، مقوله‌ای استثنایی جهت یک سری پژوهش در دامنه‌های مختلف می‌باشد و در واقع نخستین پروژه‌ی علمی حفاظت از اجساد تاریخی در ایران است که الگوی تحقیقاتی آن تدوین، و اجرای روش علمی بر روی آن تجربه گردیده است. این نمونه تحت نام «کاداور ایران ۱» نام‌گذاری می گردد. نمونه پس از شناسایی‌ها‌ی مختلف در زمینه‌های متنوع مثل رادیولوژی، آسیب‌شناسی بافتی و آسیب‌شناسی محیطی، به منظور اتخاذ روش حفاظتی به مرکز تابش گاما منتقل ‌گردید. اتخاذ روش و تکنیک‌های گوناگون بر روی آن، ضمن آنکه بر اساس تجربیات مراکز علمی دنیا تطبیق یافته است، قبل از هر چیز برخوردار از نگرش مبانی نظری نحوه‌ی برخورد با چنین آثاری است که در بخش روش‌شناسی عنوان شده است. از آنجا که این مبحث برای نخستین بار در رشته‌ی حفاظت و مرمت آثار تاریخی مطرح می‌گردد، طبیعی است که منابع و مأخذ اندکی در دست بود. از این رو سعی بر این بوده است که با جمع‌آوری مقالات و کتب از سراسر دنیا یک آرشیو کامل تحقیقاتی برای پژوهش‌ها و بررسی‌های بعدی نیز فراهم گردد. (ویرایش چکیده: نشریه‌ی دانش مرمت و میراث فرهنگی)