مهرناز آزادی
عاج و استخوان: شناخت علمی و حفاظت آن
پایاننامهی کارشناسی ارشد،
پردیس اصفهان،
دانشگاه هنر، 1377
استاد راهنما: مرجان مشکور
استاد مشاور: ماندانا برکشلی; ابوالفضل سمنانی
چکیده:
در بسیاری از موزهها، اشیایی وجود دارد که از عاج و استخوان ساخته شده اند. شناخت درست این مواد مهم میباشد زیرا تشخیص آنها، نوع مراقبت لازم برای سلامتشان را معین میکند. همچنین استخوان مادهی اصلی بدن حیوان و انسان میباشد که در محیط باستانی باقی میماند. اینها گنجینهی اطلاعاتی هستند که روابط، رژیم غذایی، بیماریها و … را در فرهنگهای گذشته مورد توجه قرار میدهند. برای استخراج و تفسیر این اطلاعات نیاز به حفاظتگران و باستانشناسان میباشد. این رساله مشتمل بر ۸ فصل است و سعی دارد با توجه به ساختار فیزیکی و ترکیب شیمیایی استخوان و عاج عوامل اصلی موثر در حفاظت و نگهداری این گونه مواد را استنتاج نماید و به روشهای کار بر روی عاج و استخوان در گذر زمان، عوامل زوال در عاج و استخوان در موزه خواهد پرداخت و در نهایت آسیبشناسی و ارائهی طرح حفاظتی برای جمجمهی حفاریشده از تپه زاغهی قزوین (هزارهی ششم پیش از میلاد) و آسیبشناسی و ارائهی طرح حفاظتی برای یک مجسمهی عاجی را مورد بررسی قرار میدهد. / (ویرایش چکیده: نشریهی دانش مرمت و میراث فرهنگی)
Abstract: Many museums have objects which are made from ivory and bone proper identification of these materials is important, as it may determine the type of care required for the objects continued well-being. Also, bone is the predominant material of animal and Human organ to survive within the archaeological environment. It is the source of a wealth of information concerning the relationships, diets, diseases and ages of people (and animals) in past cultures.
For this information to be extracted and interpreted there is a need for conservators and archaeological scientists to be aware of the processes of the major changes which may occurs in bone. This thesis consists of 8 chapters and concerning the physical structure and chemical composition of bone and ivory, this thesis aims at presenting the main factors existing in the process of conservation of bone and ivory. This thesis deals with the following methods of working ivory and bone through the age, deterioration in ivory and bone samples, field methods of conservation, treatment of bone and ivory in the laboratory and care of ivory and bone at the museum, and finally, pathology and proposed plan for conservation of a 6 Millennium B.C., skull found in Tappeh Zagheh Archaeological Excavation in Ghazvin including pathology and proposed plan for conservation of a statue ivory, all have been studied.